Thơ

21/12/2015 09:38
Lượt xem 39854

Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.

Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.

Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

LỜI BÌNH:  Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:

                     Nửa đời tóc hoá thành đá cả
                     Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
    Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:

                     Tai nghe tóc ve bên bà gái goá

     Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:

                     Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…  

     Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:

                    Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
                    Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
      Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:

                    Trên kia nguyệt không quần như đã
                    Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...

      Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:    

                    Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

     Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!

      Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.

NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.

Các tác phẩm khác

Buồn ơi ví dầu Lượt xem: 28999
17/12/2014 20:27
Ví dầu rồi bậu cũng thôi
Mưa giăng đầu ngõ cho lời buồn ru
Ong bầu vờn đọt mù u
Chuồn chuồn chở nắng mà vu vơ buồn

Áo trắng huế Lượt xem: 24774
17/12/2014 20:27
Sông Hương gió lộng tứ bề
Em người "áo trắng" tóc thề ôm lưng
Chào tui chân bước ngập ngừng
Đưa tay giữ áo thẹn thuồng gió bay .........

Mấy lời thánh ca Lượt xem: 13633
17/12/2014 20:26
Phập phồng bong bóng trời mưa
Chút chua xót của ngày xưa có còn
Cây mơ lá rũ chiều đông
Hồn tôi nhàu nát mênh mông nỗi buồn

Lỗi hẹn Lượt xem: 33230
17/12/2014 20:25
Mưa bay lất phất bên ngoài
Hẹn, em không đến anh dài cổ trông
Trời buồn se ngọn gió đông
Hai bàn tay lạnh vẫn không muốn về

Mẹ tôi Lượt xem: 16917
17/12/2014 20:24
Não nùng câu hát ầu ơ
Tiếng gà trưa gáy buồn ơi sau hè
Chát chua chanh khế trái me
Đong đưa mấy nhịp cầu tre vào đời

Còn thương điệu lý câu hò Lượt xem: 15581
17/12/2014 20:23
Vào ruộng sâu con cá rô lội ngược
Mạ trên đồng chưa cấy hãy còn xanh
Hoa mận non trắng nõn ở trên cành
Mà chèn ơi ! lòng qua đinh đóng cột

Hương sen yếm lụa Lượt xem: 22873
17/12/2014 20:22
Em mang áo yếm thắt lưng
Bướm vàng ngơ ngẩn ngập ngừng cánh bay
Đường ngôi mái tóc chẻ hai
Chuồn chuồn đậu rớt bờ vai thon mềm

Nguyễn Phương Uyên tuổi trẻ và quê hương Lượt xem: 30422
17/12/2014 20:21
Tội của em là tấm lòng yêu nước
Tội làm thơ chống lại lũ ngoại bang
Không cúi đầu trước những kẻ bạo tàn
Em đấu tranh cho tiếng lòng nhân bản

Người lính mỹ với trái tim việt nam Lượt xem: 27799
17/12/2014 20:21
Một nén hương lòng để tưởng niệm những người lính Hoa Kỳ gốc Việt Nam đã hy sinh trên những chiến trường Iraq và Afghanistan mà cha, mẹ vẫn còn ở Việt Nam

Anh người lính xa quê hương_cố quốc
Mang trong lòng bầu nhiệt quyết thanh niên
Trái tim anh vỏn vẹn mảnh hành trình
Là hình ảnh của cha và tình mẹ

Ngọn đuốc quê hương Lượt xem: 25450
17/12/2014 20:18
Viết cho nhạc sĩ Việt Khang

Một ngọn đuốc âm nhạc không thể soi sáng trong đêm tối
nhưng sẽ là một ngôi sao bất tử trên bầu trời đấu tranh cho dân chủ tự do

Hiển thị 1741 - 1750 tin trong 2681 kết quả