Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Song đôi
Lượt xem: 48038
08/01/2015 19:59
Dưới giàn hoa thiên lý
Một mình anh đang ngồi
Không dưng em bước tới
Anh bỗng thành song đôi
Tưởng tượng buồn
Lượt xem: 39977
08/01/2015 19:58
Tôi đợi em từ sáng đến trưa
Đợi từ trời nắng đến trời mưa
Từ khi trái đất chưa thành... đất
Đến lúc trần gian đủ bốn mùa
Thà như ngày thơ ấu
Lượt xem: 38788
08/01/2015 19:57
Thà như ngày thơ ấu
Những điều lòng muốn nói
Sao chẳng nói được gì
Những điều không muốn nói
Tình yêu
Lượt xem: 42909
08/01/2015 19:56
Anh ôm trái tim Trương Chi
Chờ tan trong nước mắt
Đi tìm em qua những chợ búa và xóm làng
Qua những chiều tắt nắng
Vết thương
Lượt xem: 25724
08/01/2015 19:55
Từ buổi xa xưa nào
Em tôi đã yêu ai
Đã vô cùng hạnh phúc và vô cùng khổ đau
Để rồi trong buổi chiều ảm đạm nào
Chợt nghe
Lượt xem: 35475
08/01/2015 19:55
Cụng ly này đã mấy ly
Say sưa bằng hữu biết gì nữa đâu
Nhập nhằng tóc bết vào râu
Chợt nghe tiếng dế, ngẩng đầu: "Rót đi !".
Tuyển
Lượt xem: 66356
08/01/2015 19:49
tuyển văn xuôi, tôi lấy thơ
tuyển thơ tôi lấy những bờ cỏ non
những là khe lạch con con
bãi xa nắng nhuộm, đầu nguồn sương phơi
Áo trắng má hồng
Lượt xem: 22815
08/01/2015 19:47
Thướt tha áo trắng nói cười ..
Để ta thương nhớ một thời áo nâu ...
Tóc hoe hoe cháy trên đầu ..
Ta cùng bạn gái cỡi trâu học bài
Đà Lạt một lần trăng
Lượt xem: 17128
08/01/2015 19:46
Trăng ảo ảnh lập lờ trong sương trắng
ngọn gió nhà ai thấp thoáng bên đồi
tiếng vó ngựa gõ ròn trên dốc vắng
nghe mơ hồ một chiếc lá thông rơi
Sông Thao
Lượt xem: 18791
08/01/2015 19:45
Sông Thao thêm một lần tôi tắm
Thêm một lần tôi đến để rồi đi
Gió cứ thổi trống không ngoài bãi vắng
Tôi nhìn em để không nói năng gì
Hiển thị 281 - 290 tin trong 2681 kết quả