Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Ăn năn một cõi thương về
Lượt xem: 13601
17/12/2014 22:01
Đọc những dòng thơ của người ta
Chút gì cay đắng như xót xa
Nghe buốt hồn tôi trong băng giá
Khi gió mùa đông thổi lạnh qua
Bóng tàu sân ga
Lượt xem: 22983
17/12/2014 22:00
Em buồn đứng cuối sân ga
Nhìn theo chiếc bóng tàu xa xa dần
Đôi con mắt ướt long lanh
Phải chăng là của một lần tiễn đưa
Trái tim Việt Nam
Lượt xem: 23538
17/12/2014 21:59
Xin cám ơn người_những đấu tranh nhân bản
Xin cám ơn đời_những lời khen_chê
Tất cả đem chúng ta gần nhau hơn
Khi trái tim Việt Nam không là một nửa
Lời hăm dọa con gái
Lượt xem: 23707
17/12/2014 21:58
Em đã bảo không còn yêu anh nữa
Đừng đến nhà năn nỉ để làm chi
Kể từ giờ mỗi đứa con đường đi
Chớ theo sau làm cái đuôi kỳ dị
Giọt đắng cà phê
Lượt xem: 32307
17/12/2014 21:57
Những chiếc lá hôm nào màu đã úa
Phố âm thầm khoác chiếc lá vàng thu
Quán cà phê đọng lại giọt âm dư
Hương dĩ vãng hẹn hò nơi quán cũ
Vì trong nghịch cảnh
Lượt xem: 26154
17/12/2014 21:56
Ta yêu nhau và yêu trong nghịch cảnh
Nên nỗi buồn thầm kín càng đau hơn
Biết làm sao phía trước một con đường
Mà định mệnh sẵn dành cho hai đứa
Với những giấc mơ
Lượt xem: 12263
17/12/2014 21:56
Em hư quá cứ nằm yên không dậy
Sao vô tình mặc đó để anh lay
Em mơ chi trong gió thoảng mây bay
Xé lòng anh làm trăm con chim mộng
Trái sầu
Lượt xem: 21049
17/12/2014 21:55
Một đêm mưa đổ ngoài hiên
Trái sầu rụng xuống có tên chúng mình
Nỗi buồn len lén vào tim
Còn đâu vạt nắng soi hình bóng nhau
Nắng Cali nhớ mưa Sài Gòn
Lượt xem: 19535
17/12/2014 21:54
Đâu rồi với những cơn mưa
Để nghe lòng nhớ những mùa thu đi
Con đường hoa nắng li ti
Mưa chiều chợt đổ mưa ghi dấu đời
Xương rồng lại nở mùa hoa
Lượt xem: 21218
17/12/2014 21:53
Em về độ cuối mùa xuân
Hoa xương rồng nở như lần tiễn đưa
Áo hồng vãi lụa mây thưa
Chập chờn cánh bướm như vừa ngày xưa
Hiển thị 1681 - 1690 tin trong 2681 kết quả