Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Cũng đành hư không
Lượt xem: 17101
17/12/2014 14:58
Cũng đành...
Trong lòng mưa giọt hư không
Ngoài trời mưa giọt lệ hồng cháy môi
Người đi ôm bóng hụt hơi
Ta về hôn bóng rong chơi mặc tình
Đom đóm bay đầy ngõ hoa mưa
Lượt xem: 15365
17/12/2014 14:57
Em ơi...
Đom đóm bay đầy ngõ hoa mưa
Em về yểu điệu dáng thơ xưa
Trăng tròn cam chín đùa hoa bưởi
Phượng hồng hé nhụy xin đón đưa
Cho anh gom hết mây hồng
Lượt xem: 17937
17/12/2014 14:56
Gom hết mây hồng may áo tiên
Đề dành ăn Tết rước dâu hiền
Vui cưả vui nhà cha mẹ đợi
Cháu nội ngoại ngoan cuối năm liền !
Không áo bay
Lượt xem: 25496
17/12/2014 14:53
Gọi nắng hoàng hôn về dỗ dành
Chim non mất mẹ lá đau cành
Buồn cây ngơ ngác treo sương núi
Mây nỡ tan theo bóng mộng lành !
Trầu cau
Lượt xem: 21855
17/12/2014 14:52
Cưng ơi…
Gió lên cho áo em bay
Cho anh chết đuối mê hoài hương em
Cho anh làm gió ngoan mềm
Chui vào áo mộng hôn em cùng mình
Đất khóc
Lượt xem: 15894
17/12/2014 14:51
Đêm đông đất khóc trời cười
Ngày hè chim hót tưởng lời nắng mưa
Trôi buồn hết chuyện đời xưa
Tép rang bí luộc rau dừa cúng cơm
66. Hương áo
Lượt xem: 17410
17/12/2014 14:50
Thương tặng vợ hiền B.T.LUÂN
Đừng nghĩ bệnh đau chi thêm buồn
Đã thề, đã hứa có nhau luôn
Xẻ chia cay đắng dù dâu bể
Hột muối chia hai lẫn hột đường!
Lưu lạc
Lượt xem: 24354
17/12/2014 14:48
Người xưa còn có bóng trăng theo
Ta chỉ còn đây chút nắng chiều
Gió bụi xác xơ không quán trọ
Ngựa xe xa vắng nẽo cô liêu!
04. Mẹ
Lượt xem: 20224
17/12/2014 14:47
Thân tặng Trần Kiêu Bạc
Chân cứng, đá mềm tủi hồn quê
Áo nâu nón lá mặt sầu che
Nắng khô bờ mía khô ao cá
Cỏ héo hoa tàn bặt tiếng ve!
03. Áo bay
Lượt xem: 15783
17/12/2014 14:45
Tưởng mây gọi áo trắng về
Nào hay mây lỗi hẹn thề... trốn ta!
Chiều đông áo tím hoa cà
Nhởn nhơ trước ngõ làm quà tương tư!
Hiển thị 1861 - 1870 tin trong 2681 kết quả