Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Nhớ mùa xuân cỏ nội hương đồng
Lượt xem: 24084
17/12/2014 22:28
Đâu đây mùi cỏ hương đồng
Đêm ba mươi tết chát lòng nhớ quê
Nhớ cây vú sữa xum xuê
Ai ngồi nấu bánh sau hè ngày xưa
Có còn một mùa Xuân
Lượt xem: 19767
17/12/2014 22:27
Anh biết không
Hôm nay em buồn lắm
Nhìn xuân về
Cánh bướm lượn nhởn nhơ
Vườn mai xưa sao ai nỡ hững hờ
Lòng cô phụ mỏi mòn niềm mong đợi
Huế buồn với những cơn mưa
Lượt xem: 19614
17/12/2014 22:26
Tan trường áo trắng bay bay
Âm vang tiếng guốc trang đài dáng xưa
Huế chiều lất phất hạt mưa
Gió hôn tóc rối lòng chưa biết gì
Dĩ vãng nào của em
Lượt xem: 20663
17/12/2014 22:25
Đã mấy hôm chẳng còn nghe anh gọi
Chắc có người bên cạnh với anh đây
Có biết không em trông ngóng từng ngày
Nhìn lá đổ gió lùa hồn giá buốt
Nỗi buồn Valentine
Lượt xem: 19239
17/12/2014 22:24
Chiều về rơi hoa nắng
Nhè nhẹ gió heo may
Con đường nằm yên vắng
Như mãi chờ bước ai
Đoạn cuối
Lượt xem: 31186
17/12/2014 22:24
Tôi chẳng đám tin ở mắt mình
Những gì vừa chết tận tâm linh
Phải đâu nhân thế nhiều ngang trái
Chỉ tại lòng ai nỡ đoạn tình
Giọt lệ thầm
Lượt xem: 29892
17/12/2014 22:23
Anh hỡi từ đây lỡ làng rồi
Em biết tủi buồn cũng vậy thôi
Càng cố quên đi càng thêm nhớ
Hình bóng một người chốn xa xôi
Phượng hồng năm xưa
Lượt xem: 21528
17/12/2014 22:22
Rộn ràng một thuở con tim
Ngày xưa đi học cứ nhìn người ta
Phượng hồng một cánh bay xa
Bước em chim sáo trắng tà áo bay
Đưa con đi học
Lượt xem: 23799
17/12/2014 22:21
Sáng nay trời lạnh se lòng
Đưa con đi học trong sương giăng mờ
Cha nhìn hai mái đầu thơ
Bồi hồi nhớ lại cái thời xa xưa
Vỡ …..
Lượt xem: 31418
17/12/2014 22:20
Vô tình tôi đã tự đánh rơi
Chiếc gương soi bóng vỡ tan rồi
Hàn gắn làm sao cho trọn vẹn
Gương vỡ sao lành hỡi người ơi
Hiển thị 1651 - 1660 tin trong 2681 kết quả