Thơ
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Mưa bay trong tiếng chuông
Lượt xem: 9220
03/11/2015 16:43
Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện
Nam-mô-a-di-đà!
Trong khúc mưa bay âm vang trời đất
Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...
Hà Nội ơi ! Mưa phố
Lượt xem: 26570
26/10/2015 14:44
Ta không còn được dẫn em đi như dạo đó
Tóc bạc rồi, phố vẫn thơ
Mưa phố phường hay lòng ta mưa rơi
Tình lả lướt. Hà Nội ơi, Hà Nội !
Anh vọng nghe tiếng em hát bên hồ
Lượt xem: 7227
17/08/2015 07:45
Anh vọng nghe tiếng hát bỗng bàng hoàng
Đôi mắt mùa thu ru êm ả
Ôi, hồ xưa! Những đêm trăng lộng gió
Những đêm không chiếu, không màn
Biển hát
Lượt xem: 25055
27/06/2015 21:52
Biển tít tắp sao sóng còn vỗ mãi
Anh nhặt chút tình vương lại thời xa
Treo hồn lên nửa vành trăng lấp
Thả lòng bay lặng bến bơ vơ.
Đêm giao thừa anh viết cho em
Lượt xem: 35887
27/06/2015 21:51
ở trong Sàigòn có lạnh không?
Đêm giao thừa em ơi, trời chuyển rét.
Anh nghe dưới hàng đêm
lá cây xào xạc
Đón xuân về anh thảo bút viết cho em.
Mối tình không bến đổ
Lượt xem: 21438
27/06/2015 21:49
Mỗi sáng sáng anh ra hồ dạo bước
Thấy bóng hình em hắt xa xa...
Anh mới hỏi: phải chăng nàng đã thức,
Đêm mộng mơ còn in trên nét mặt nàng kia?
Viết cho buổi hoàng hôn
Lượt xem: 24047
27/06/2015 21:48
Đừng buồn nhé, đời người tuy khoảnh khắc
Vụt như câu bay bóng lạc giữa trời...
Em có nghe tiếng bên bờ biển ấy
Trong mãi hồn ta thăm thẳm khắp trùng khơi.
Trước núi Mỹ nhân
Lượt xem: 18197
27/06/2015 21:37
Phạm Ngọc Thái với một bích phẩm thi ca (Trương Vũ Tiến)
Núi Mỹ Nhân nằm giữa biển Nha Trang gần Hòn Chồng. Truyền kể: Nàng Mỹ Nhân nằm ở đó nhiều năm tháng, chung thuỷ chờ chồng. Chồng nàng là một tướng cướp trẻ, dẫn theo một đạo quân cướp bể. Thuyền bè của họ bị bão biển đánh đắm, đi đã không về.
Bờ Hòn Chồng, quán gió, một trưa chiều
Anh đứng dưới bóng dừa xứ sở
Nghe cả biển, tình yêu và đời vỗ...
Nhúm cỏ lòng xé rách bụi thơ bay.
Đêm mưa tầm tã
Lượt xem: 19107
30/05/2015 19:26
Trời giông tố, đời cô đơn bên bóng
Trôi dần dần những tháng năm buồn tênh
Em thế nào rồi: buồn hay vui sướng?
Có nghe giữa làn mưa mông mênh...
Đêm nay trời lại không mưa
Lượt xem: 24911
30/05/2015 19:22
Đêm đó tôi rất thèm viết một bài thơ tình trong mưa, nhưng chờ mãi, chờ mãi... mà trời lại không mưa! Thôi thì viết thơ về trời không mưa vậy - Viết thơ tình vào một đêm không mưa cũng là "thơ mưa" có phải không các bạn?... và bài thơ "Đêm nay trời lại không mưa" của tôi đã được ra đời như thế!
Hiển thị 1 - 10 tin trong 2681 kết quả