Thơ
xiii. Nhà Hồ và giặc nhà Minh (1400 - 1418)
1. Nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần
Quý-Ly gắm-ghé vạc Trần.
Quyết dời kẻ-chợ về gần An-tôn.
Đã xui truyền vị cho con,
Ngọc-Thanh lại kết oan-hồn một giây.
Gặp khi Thiếu-Đế thơ-ngây,
Khát-Chân, Trần Hãng đêm ngày hợp-mưu.
Hội-minh vừa mới lên lầu,
Ba trăm đồ-đảng cùng nhau hiệp-tình.
Dùng-dằng chưa kịp cất binh,
Hở cơ một phút tan-tành như tro.
Quý-Ly mới đổi họ Hồ,
Quốc-danh là hiệu Đại-Ngu chương-hoàng.
Truyền ngôi con cả Hán-Thương,
Tự xưng là Thái-thượng-hoàng ở trong.
Sai người dâng biểu cầu-phong,
Dối Minh xin để nối dòng quốc-quân.
2. Quân Minh diệt nhà Hồ
Nguyễn-Khang giả tiếng họ Trần,
Sang Minh xin lấy viện-quân đưa về.
Chi-lăng nghe động cổ-bề,
Lý-Bân, Mộc-Thạnh trỏ cờ tới nơi.
Quân Minh nhân thế đuổi dài,
Nhị Hồ mới chạy ra ngoài phương xa.
Núi Cao-vọng, bến Kỳ-la,
Đường cùng phải bắt cũng là trời xui!
Tôn-vinh kể được mấy hơi,
Sáu năm tiếm-vị, muôn đời ô-danh
3. Trần-Giản-Định chống Minh
Quý-Ly tội ác đã đành,
Rồi ra lại gặp người Minh hung-tàn.
Chia phủ, huyện, đặt quân-quan,
Cỏ cây đều phải lầm-than hội này
Dòng Trần chưa dứt một dây,
Triệu-Cơ còn rắp ra tay đồ-hồi.
Lại phù Giản-Định lên ngôi,
Cảnh-Chân, Đặng-Tất vua tôi hiệp-tình.
Mở cờ đánh với quân Minh,
Phá đồn Cổ-lộng, đốt thành Bô-cô.
Ví hay nhân thế tràng-khu,
May ra khôi-phục cơ-đồ cũng nên.
Trùng-hưng cơ-tự chưa bền,
Bỗng không đem kẻ tướng hiền giết đi,
Cho nên hào-kiệt bạn-ly,
Cánh vây không có, còn gì mà mong?
4. Trần-Trùng-Quang chống Minh
Tướng-môn lại có con dòng,
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mới cùng hợp mưu.
Một hai quyết-chí đồng-cừu
Cùng đem binh-sĩ ruổi vào Chi-la.
Lại tìm dòng-dõi Trần-gia,
Tôn-phù Quý-Khoáng, ấy là Trùng-Quang.
Đem binh vào phủ Thiên-tràng,
Đón vua Giản-Định về đàng Nghệ-an.
Cùng nhau gánh việc gian-nan,
Hạ-hồng tế ngựa, Bình-than đỗ-thuyền.
Quân Minh cố giữ thành bền,
Bỗng đâu Trương-Phụ băng miền lại sang.
5. Quân Minh chiếm toàn cõi Đại-Việt
Từ khi Giản-Định đầu hàng,
Nghệ-an đất cũ Trùng-Quang lại về.
Quân Minh chiếm giữ Bắc kỳ,
Vua Trần lánh ở Nam-thùy một nơi.
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mấy người,
Thế cùng dù có tướng tài cũng thua.
Trước sau mười bốn đời vua,
Một trăm tám chục xuân-thu chưa chầy.
Loạn-cơ bởi tự ai gầy?
Quý-Ly tiếm-thiết tội dây muôn đời.
Chẳng qua lịch đổi, số dời,
Xui ra cho đứa gian-hồi nhuốm tay.
6. Chính-sách nhà Minh
Cốc-lăng trời khéo đổi thay,
Giận riêng bờ cõi từ nầy thuộc Minh.
Người trí-thức, kẻ tài danh,
Nam-sơn đào-độn, Bắc-đình câu lưu,
Thuế tơ, thuế thóc tham cầu,
Mỏ vàng mỏ bạc, trưng-thâu cũng nhiều;
Săn bạch-tượng, hái hồ-tiêu,
Mò châu, cấm muối, lắm điều hại dân.
93. Xanh xương
Lượt xem: 19226
17/12/2014 17:14
Nước lên nước xuống chán rồi
Câu hoài không cá hết mồi uổng công
Vui mưa buồn nắng vợ chồng
Suối lòng sông biển biển lòng trăng sao
Gọi đò quê hương
Lượt xem: 25749
17/12/2014 17:12
(Thân tặng Hoài Thương)
Giữ hương đồng luá bình yên
Cho trăng đưa gió không phiền mây bay
Vàng ru bóng nắng hoa mai
Quê nghèo còn dấu một ngày hội xuân ?
Em quê hương
Lượt xem: 27723
17/12/2014 17:10
(Thân tặng Hoài Thương)
Gọi bầy đom đóm ngây thơ
Về ru em ngủ tràn bờ tương tư...
Chong đèn đối bóng viễn du
Bóng Cha Bóng Mẹ thiên thu đi về
Ngọt ngào hư không
Lượt xem: 22607
17/12/2014 17:09
Trăm năm bóng khói áo mây
Còn không dáng ngủ hao gầy tương tư
Bụi hồng theo gió viễn du
Rong rêu mòn mỏi ao tù ngóng trông
100. Lạnh
Lượt xem: 17850
17/12/2014 17:09
Còn biết về đâu? Đã hết hơi?
Sương tàn đêm lạnh hết sao rơi
Em đi anh cũng thành nhang khói
Không thể nhờ trăng nhắn một lời...
98. Duyên quê
Lượt xem: 32085
17/12/2014 17:03
Chim xanh tha cọng lúa vàng
Bay về tổ ấm bay ngang vườn cà
Khói cơm gửi chút tình ca
Thơm cành hoa trắng la đà bóng mây
97. Em
Lượt xem: 26481
17/12/2014 17:03
Nuôi bướm trồng hoa giữ hương lành
Ngày đêm thơ thẩn mộng trời xanh
Áo em còn nhuộm vàng hương lúa
Còn nụ hôn ngoan nhớ để dành…
92. Thương từng hạt cát
Lượt xem: 30134
17/12/2014 17:02
~ Nhớ Long Ân
Hoa buồn rơi lạnh suối trong
Nai già đau xót hỏi lòng tại sao?
Gió qua đồi thấp cỏ cao
Bước chân mòn đã chiêm bao đá mòn!
91. Nắng phai
Lượt xem: 30945
17/12/2014 17:00
Biết có còn chăng chút nắng phai
Gió mưa xóa hết nợ lưu đày
Ngày đêm mong ngủ ôm gối mẹ
Chẳng nợ ai cũng chẳng phiền ai!
90. Đường tình
Lượt xem: 26447
17/12/2014 17:00
Điệu buồn anh giữ riêng anh
Điệu vui anh vẫn để dành cho em
Cho dù chưa được làm quen
Đêm đêm thức trắng chong đèn tương tư!
Hiển thị 1381 - 1390 tin trong 2288 kết quả