Thơ
xiii. Nhà Hồ và giặc nhà Minh (1400 - 1418)
1. Nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần
Quý-Ly gắm-ghé vạc Trần.
Quyết dời kẻ-chợ về gần An-tôn.
Đã xui truyền vị cho con,
Ngọc-Thanh lại kết oan-hồn một giây.
Gặp khi Thiếu-Đế thơ-ngây,
Khát-Chân, Trần Hãng đêm ngày hợp-mưu.
Hội-minh vừa mới lên lầu,
Ba trăm đồ-đảng cùng nhau hiệp-tình.
Dùng-dằng chưa kịp cất binh,
Hở cơ một phút tan-tành như tro.
Quý-Ly mới đổi họ Hồ,
Quốc-danh là hiệu Đại-Ngu chương-hoàng.
Truyền ngôi con cả Hán-Thương,
Tự xưng là Thái-thượng-hoàng ở trong.
Sai người dâng biểu cầu-phong,
Dối Minh xin để nối dòng quốc-quân.
2. Quân Minh diệt nhà Hồ
Nguyễn-Khang giả tiếng họ Trần,
Sang Minh xin lấy viện-quân đưa về.
Chi-lăng nghe động cổ-bề,
Lý-Bân, Mộc-Thạnh trỏ cờ tới nơi.
Quân Minh nhân thế đuổi dài,
Nhị Hồ mới chạy ra ngoài phương xa.
Núi Cao-vọng, bến Kỳ-la,
Đường cùng phải bắt cũng là trời xui!
Tôn-vinh kể được mấy hơi,
Sáu năm tiếm-vị, muôn đời ô-danh
3. Trần-Giản-Định chống Minh
Quý-Ly tội ác đã đành,
Rồi ra lại gặp người Minh hung-tàn.
Chia phủ, huyện, đặt quân-quan,
Cỏ cây đều phải lầm-than hội này
Dòng Trần chưa dứt một dây,
Triệu-Cơ còn rắp ra tay đồ-hồi.
Lại phù Giản-Định lên ngôi,
Cảnh-Chân, Đặng-Tất vua tôi hiệp-tình.
Mở cờ đánh với quân Minh,
Phá đồn Cổ-lộng, đốt thành Bô-cô.
Ví hay nhân thế tràng-khu,
May ra khôi-phục cơ-đồ cũng nên.
Trùng-hưng cơ-tự chưa bền,
Bỗng không đem kẻ tướng hiền giết đi,
Cho nên hào-kiệt bạn-ly,
Cánh vây không có, còn gì mà mong?
4. Trần-Trùng-Quang chống Minh
Tướng-môn lại có con dòng,
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mới cùng hợp mưu.
Một hai quyết-chí đồng-cừu
Cùng đem binh-sĩ ruổi vào Chi-la.
Lại tìm dòng-dõi Trần-gia,
Tôn-phù Quý-Khoáng, ấy là Trùng-Quang.
Đem binh vào phủ Thiên-tràng,
Đón vua Giản-Định về đàng Nghệ-an.
Cùng nhau gánh việc gian-nan,
Hạ-hồng tế ngựa, Bình-than đỗ-thuyền.
Quân Minh cố giữ thành bền,
Bỗng đâu Trương-Phụ băng miền lại sang.
5. Quân Minh chiếm toàn cõi Đại-Việt
Từ khi Giản-Định đầu hàng,
Nghệ-an đất cũ Trùng-Quang lại về.
Quân Minh chiếm giữ Bắc kỳ,
Vua Trần lánh ở Nam-thùy một nơi.
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mấy người,
Thế cùng dù có tướng tài cũng thua.
Trước sau mười bốn đời vua,
Một trăm tám chục xuân-thu chưa chầy.
Loạn-cơ bởi tự ai gầy?
Quý-Ly tiếm-thiết tội dây muôn đời.
Chẳng qua lịch đổi, số dời,
Xui ra cho đứa gian-hồi nhuốm tay.
6. Chính-sách nhà Minh
Cốc-lăng trời khéo đổi thay,
Giận riêng bờ cõi từ nầy thuộc Minh.
Người trí-thức, kẻ tài danh,
Nam-sơn đào-độn, Bắc-đình câu lưu,
Thuế tơ, thuế thóc tham cầu,
Mỏ vàng mỏ bạc, trưng-thâu cũng nhiều;
Săn bạch-tượng, hái hồ-tiêu,
Mò châu, cấm muối, lắm điều hại dân.
Tóc thề lệch một đường ngôi
Lượt xem: 20824
17/12/2014 20:51
Từ lâu lắm anh không còn viết nữa
Bài thơ tình thuở ấy chỉ riêng em
Lệch đường ngôi bờ tóc đổ nghiêng nghiêng
Mắt xa xăm gởi hồn qua khung cửa
Phiến đá mùa xuân
Lượt xem: 21805
17/12/2014 20:50
Nắng không rơi ướt bên hè
Mà nghe thăm thẳm xuân về hay chưa
Như cơn gió bấc đầu mùa
Lạnh trong nỗi nhớ hạt mưa xứ người
Thầm gọi mùa xuân
Lượt xem: 29320
17/12/2014 20:50
Em hãy nhớ những gì mình nói nhé
Là tình yêu không thể có hai lời
Là trong tim chỉ có một người thôi
Để giấc mơ không còn là huyễn hoặc
Nón bài thơ trong tà áo tím
Lượt xem: 12823
17/12/2014 20:49
O mần chi đứng bên bờ sông vắng
Tóc O dài tha thướt trong gió bay
Có phải là O đang đứng chờ ai
Đôi mắt O sao mà tha thiết quá
Bâng khuâng gọi mãi tên người
Lượt xem: 22743
17/12/2014 20:48
Bâng khuâng gọi mãi tên người
Tháng ba lành lạnh bỗng trời đổ mưa
Gió xuân vừa chớm giao mùa
Vắng em bỗng thấy như thừa bóng tôi
Bình bát quê nghèo
Lượt xem: 20657
17/12/2014 20:47
Có những lúc tôi ôm ngày mộng ngủ
Mơ trở về những ngày tháng xa xưa
Mái nhà tranh nằm dưới bóng hàng dừa
Con sông quê bên bồi và bên lỡ
Nỗi buồn hoa mua
Lượt xem: 19725
17/12/2014 20:43
Ngày xưa ngày xửa ngày xưa
Ngày còn thắt bím ngày chưa biết gì
Theo anh em cũng đánh bi
Trò chơi cút bắt kém gì con trai
Người dưng - Mưa hạ - Trắng đêm (Mưa hạ)
Lượt xem: 19553
17/12/2014 20:42
Ước gì trở lại ngày xưa
Chân vui chim sáo giữa mùa phượng rơi
Nhìn em không nói nên lời
Cơn mưa mùa hạ gần môi, thế là..........
Nhớ em hãy giữ trong lòng
Lượt xem: 26199
17/12/2014 20:41
Anh đừng nhắc nữa mà chi
Chuyện ngày xưa ấy còn gì nữa đâu
Như con nước chảy qua cầu
Định trong con mệnh chuyến tàu sân ga
Hoa bưởi ngày xưa
Lượt xem: 21821
17/12/2014 20:40
Lâu lắm rồi chưa về thăm quê ngoại
Nơi một thời nuôi lớn tuổi thơ tôi
Những buổi chiều đi nhặt hoa bưởi rơi
Đem về ướp hương trà bằng nụ trắng
Hiển thị 1331 - 1340 tin trong 2288 kết quả