Thơ

xii. Nhà Trần (Thời kỳ suy vi: 1341 - 1400)

1. Nhà Trần bắt đầu suy

Dụ-tông em lại thừa-diêu,
Ngôi thay anh cả, quyền theo Thượng-hoàng.
Thượng-thư mới đặt tỉnh-đường,
Đề-hình chuyển-vận chức thường có tên.
Khuyến-nông sai sứ đồn-điền,
Vân-đồn đặt trấn tra thuyền khách-nhân.
Khu-tào thống-lĩnh cấm-quân,
Phong-đoàn lại mới kén dần các đô.
Uy-thanh xa động biên-ngu,
Chiêm-thành Chế-Mộ dâng đồ thổ-nghi
Mong nhờ đưa lối về quê,
Hay đâu gặp gió trở về luống công.
Thượng-hoàng đã vắng mặt trong,
Nào ai kiêng sợ mà lòng chẳng di?
Đền Song-quế, ao Thanh-trì,
Muông-chim hoa-cỏ thiếu gì trò chơi!
Trong cung cờ bạc chơi bời,
Tiệc vui chuốc chén, trận cười leo dây!
Đạo thường chẳng cẩn phòng-vi,
Chị em chung-chạ loạn bề đại-luân.

2. Dương-Nhật-Lễ tiếm-vị

Truyền ngôi con đứa ưu-nhân,
Để Dương-Nhật-Lễ tiếm trần dựng lên.
Thói nhà bài-hước đã quen,
Tiếng hòa nhịp phách, hát chen cung đàn.
Hiến-từ đã phãi hàm-oan,
Trần-công mưu hở thân-tàn cũng thương!
Nghệ-tông dòng-dõi thiên-hoàng,
Đà-giang lánh dấu, liệu đường khuất-thân,
Tiềm mưu với kẻ tôn-thần,
Đem về xã-tắc nhà Trần thủa xưa.
Yêu-phân dành đã tảo-trừ,
Cũng là nối một mối thừa lại sau.

3. Chiêm-thành xâm-nhiễu

Tiếc sao một bực ưu-nhu,
Đông-A từ ấy cơ-đồ mới suy.
Giậu phên trống-trải biên-thùy,
Giặc Chiêm giong-ruổi đô-kỳ xôn-xao.
Quý-Ly cho dự khu-tào,
Báu-thiêng lại để gian-hàokhải-du
Duệ-tông hăm-hở phục-thù,
Đánh Chiêm nào quản tri-khu dặm trường.
Khinh mình vào động Ky-mang,
Tinh-kỳ tan-tác gió sương mịt-mù.
Em là Phế-đế hôn-ngu,
Chôn tiền giấu của như đồ trẻ chơi.

4. Lê-Quý-Ly phế-lập

Quý-Ly quyền lấn trong ngoài
Buông lời sàm-gián quên bài tôn-thân.
Truyền vời Phế-Đế vào sân,
Lụa đào một tấm bể trần kết-oan.
Thuận-tông tuổi mọn tài hèn,
Ngồi không mà để chính-quyền mặc ai.
Phải chăng bởi tại mưu người,
Mà điềm trẫm-triệu cơ trời lạ sao!
Thượng-hoàng một giấc chiêm-bao,
" Bạch-kê, xích-chủy" ứng vào câu thơ.
Loạn-trưng đã hiện từ giờ,
Mà đồ tứ-phụ ai ngờ vẽ ra!
Chim con đem gửi ác già,
Chắc đâu phó-thác hẳn là đắc-nhân!

Các tác phẩm khác

Đại Nam quốc sử diễn ca - XIII. Nhà Hồ và giặc nhà Minh (1400-1418) Lượt xem: 29042
08/01/2015 08:23
1. Nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần
2. Quân Minh diệt nhà Hồ
3. Trần-Giản-Định chống Minh
4. Trần-Trùng-Quang chống Minh
5. Quân Minh chiếm toàn cõi Đại-Việt
6. Chính-sách nhà Minh

Đại Nam quốc sử diễn ca - XIV. Nhà Hậu Lê (Thời kỳ thống nhất: 1418-1526) Lượt xem: 33202
08/01/2015 08:20
1. Lê thái-Tổ phá giặc Minh
2. Nhà Lê kiến-quốc
3. Lê-Nghi-Dân cướp ngôi
4. Thời-kỳ toàn-thịnh: Lê Thánh-tông
5. Nhà Lê bắt đầu suy
6. Loạn Trần-Cảo và Trịnh Duy-Sản
7. Chính-quyền tan-rã
8. Mạc-Đăng-Dung chuyên-quyền

Đại Nam quốc sử diễn ca - XV. Nhà Mạc (1527-1592) Lượt xem: 25528
08/01/2015 08:17
1. Ngoại-giao và nội-chính của Mạc-Đăng-Dung
2. Nguyễn-Kim khởi-nghĩa phù Lê
3. Trịnh-Kiểm tiến quân ra Bắc
4. Nguyễn-Hoàng vào Hóa-Châu
5. Trịnh Mạc phân-tranh
6. Trịnh-Tùng chấp chính
7. Trịnh-Tùng diệt Mạc

Đại Nam quốc sử diễn ca - XVI. Nhà Lê Trung hưng (Vua Lê-Chúa Trịnh: 1593-1729) Lượt xem: 20081
08/01/2015 08:07
1. Giao-thiệp buổi đầu với Trung-hoa
2. Trịnh-Tùng xưng chúa
3. Trịnh-Tráng tăng quyền phủ chúa
4. Trịnh-Tạc đánh Nguyễn và Mạc
5. Trịnh-Căn và nhà Thanh
6. Triều thần nhà Lê
7. Những việc cải-cách về thời Trịnh-Cương

Đại Nam quốc sử diễn ca - XVII. Nhà Lê suy vi (Trịnh-Nguyễn phân tranh: 1729-1782) Lượt xem: 31154
08/01/2015 08:00
1. Chính-sách đồi-bại của Trịnh-Giang
2. Sự loạn-lạc ở Bắc-hà
3. Trịnh-Doanh và Lê-Hiển-tông
4. Trịnh-Doanh và Trịnh-Sâm dẹp loạn
5. Trịnh-Sâm đánh chúa Nguyễn
6. Trịnh-Sâm hỏng mưu thoán-đoạt
7. Đặng-Thị-Huệ lộng-quyền

Đại Nam quốc sử diễn ca - XVIII. Cuối đời nhà Lê (1783-1786) Lượt xem: 26788
08/01/2015 07:55
1. Loạn kiêu-binh ở kinh-thành
2. Nguyễn-Huệ ra Bắc lần thứ nhất
3. Chúa Trịnh-Khải bị bắt
4. Nguyễn-Huệ trả quyền Lê-Hiển-tông
5. Quân Tây-sơn rút về Nam
6. Triều-đình vua Lê-Chiêu-Thống
7. Nguyễn-Hữu-Chỉnh chuyên-quyền

Đại Nam quốc sử diễn ca - XIX. Nhà Nguyễn Tây Sơn (1787-1802) Lượt xem: 14632
08/01/2015 07:52
1. Quân Tây-sơn ra Bắc lần thứ hai
2. Lê-Chiêu-Thống chạy dài
3. Nguyễn-Huệ đặt chức Giám quốc ở Bắc-hà
4. Quân nhà Thanh sang nước ta
5. Triều-đình thời Lê-mạt
6. Quang-Trung đại-phá quân Thanh
7. Cuộc lưu-vong của Lê-Chiêu-thống
8. Tổng kết

Tình già Lượt xem: 38282
08/01/2015 06:09
Hai mươi bốn năm xưa, một đêm vừa gió lại vừa mưa.
Dưới ngọn đèn mờ, trong gian nhà nhỏ,
Hai cái đầu xanh kề nhau than thở:
- Ôi đôi ta, tình thương nhau thì vẫn nặng,

Viếng mộ ông Lê Chất Lượt xem: 32285
08/01/2015 06:09
Bình Tây trấn Bắc sử nghìn thu,
Ấy cỏ mờ rêu đất một u!
Ấy dũng ấy trung là thế thế!
Mà ân mà nghĩa ở mô mô!

Chơi thuyền trên sông Tân Bình (1) Lượt xem: 32492
08/01/2015 06:07
Eo đất vắt rừng già ra nước
Thành con sông xanh biếc dài ghê!
Khỉ ho cò gáy tứ bề
Ta đem thân đến chốn này làm chi!

Hiển thị 1 - 10 tin trong 2289 kết quả