Thơ

Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện
Nam-mô-a-di-đà!
Trong khúc mưa bay âm vang trời đất
Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...
 
Vi vút tầng cao con lá rụng
Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
Chân ta bước dưới khuông trời thành phố
Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ.
 
Thoắt tình đã vào xa vắng
Mình anh với bóng nhớ hoài em
Hồn như cánh chim vô định
Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.
 
Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?
Kia không gian thao thiết gót chân mềm
Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt
Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.
 
                              Thơ PHẠM NGỌC THÁI
                   Trích tập "Hồ Xuân Hương tái lai" 2012

PHẠM NGỌC THÁI VÀ BẢN TÌNH MƯA TUYỆT VỜI
 
HOÀNG THỊ THẢO
LỜI BÌNH:   Trong cái làn mưa bay dưới khuông trời thành phố, có một người thi sĩ đang lang thang nhớ bóng người yêu:

                        Vi vút tầng cao con lá rụng

                        Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
                        Chân ta bước dưới khuông trời thành phố

                        Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Đọc đến những từ "con lá rụng": Tức là hình ảnh hiu hắt của vài chiếc lá đang bay vi vút giữa tầng không, mà tác giả gọi là "con lá..." - Tôi bỗng liên tưởng đến câu thơ trong KIỀU của Nguyễn Du:
                       Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường
     Đây là hình ảnh của vầng trăng khuyết cô quắt... khi nhớ đến bóng người đi xa. Mảnh trăng cô độc ấy nửa thì lọt qua song cửa soi lên chiếc giường chăn đơn gối chiếc của Kiều, nửa thì dõi theo cái bóng đã khuất dặm trường của chàng Thúc Sinh ở tận phương trời. Trở lại với bài "Mưa bay trong tiếng chuông" - Tuy hình ảnh ở bài thơ này của Phạm Ngọc Thái không đến mức sầu muộn, thê lương như hình tượng câu thơ trong Kiều? Song, những "con lá rụng..." đang bơ vơ bay giữa khuông trời của đêm cô đơn kia, cũng làm cho lòng ta xốn xang cùng với nhà thơ.
     Những tiếng sóng bên hồ lao xao vỗ theo bước chân anh. Cảnh mưa đó lại được hoà tấu bằng sự đồng vọng của tiếng chuông chùa buồn. Đó cũng chính là tiếng lòng thương nhớ của anh thi sĩ với người con gái đã xa xăm.
     Ba cái cảnh: Trời mưa, tiếng chuông và sự cô đơn... để tạo nên một bản tình xô-nát âm vang trong trời đất. Giọng điệu thi ca trầm... ngân nga... như câu thơ đã viết:
                       Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Tôi trở lại với đoạn thơ đầu:
                       Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện

                       Nam-mô-a-di-đà!
                       Trong khúc mưa bay âm vang trời đất

                       Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...

     Suốt bài thơ... làn mưa và tiếng chuông chùa cứ thao thiết trong nhau, hoà vào tâm tình của người thi sĩ. Cái tiếng chuông thỉnh lên lời cầu nguyện "nam-mô-a-di-đà" ấy, phải chăng cũng là tiếng khắc khoải nguyện cầu thao thiết trong anh? Anh đi trong khúc mưa bay với một tâm hồn trống trếnh, chơi vơi: Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là... /-  Sự mơ màng như thể đang dẫn người đến bên cửa phật. Một bài thơ tình ở chốn thánh thần, làm cho tình thi vừa thân thương lại thêm màu huyền hoặc.

     Đến đoạn thứ ba thì người mới thực sự tả về em:
                       Thoắt tình đã vào xa vắng

                       Mình anh với bóng nhớ hoài em
                       Hồn như cánh chim vô định

                       Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.

     Bóng của người con gái được hiện ra cũng rất hư hao, chỉ nhìn thấy trong làn mưa mái tóc em đang vương bay. Tâm hồn nhà thơ thì "như cánh chim vô định" - Nghĩa là mông lung, không có bến bờ, ở cõi vô tận vô cùng. Một tâm hồn lạnh lẽo, cô liêu. Hình ảnh thơ như ẩn, như hiện đưa ta hút sâu vào cùng tâm trạng của anh. Cũng chẳng khác là bao với tâm trạng của kẻ nhớ người ở phương trời trong Chinh Phụ Ngâm:
                       Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt

                       Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

     Hình tượng thơ của bài "Mưa bay trong tiếng chuông" được sử dụng đầy chất triết luận hoặc hội hoạ: Hồn vô định, mưa mênh mang, khúc mưa bay, vọng giữa mưa đêm, khuông trời, gió... trăng... dìu dặt, người và bóng, bản nhạc thơ v.v.... Không gian thực mà ảo. Hiện tại và quá khứ đan xen trong nhau để nói về nỗi tình da diết của nhà thơ với người thiếu nữ đã xa. Tôi xin bình sang đoạn thơ cuối cùng:
                       Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?

                       Kia không gian thao thiết gót chân mềm
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.

      Những kỉ niệm trong ký ức tràn về theo tiếng chuông. Hình ảnh người con gái từ câu thơ: Mái tóc em bay làn mưa mênh mang /- Đến đây, nhà thơ nhớ lại những ngày cùng dạo bước bên người yêu: Kia không gian thao thiết gót chân mềm /- Cả bóng trăng khuya, con gió dặt dìu, tiếng chuông và làn mưa... cùng hoà trong bản tình xô-nát bên hồ ấy:
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm...

     Hai câu cuối thật hay! Không chỉ với giọng thơ khoan nhặt, mà cả bản tình như được tắm vào trong vũ trụ cuộc sống và tình yêu con người. "Mưa bay trong tiếng chuông" như có tiếng ru thần diệu thấm vào hồn ta, để lòng ta say. Một cái say thâm trầm, da diết. Ngôn ngữ và làn điệu tha thiết. Hình ảnh lại hư hao như ở chốn bồng lai, cõi phật... cuốn hút cảm nhận của ta đắm chìm vào trong đó.
     Trong đoạn thơ cuối này, ta thấy cả khoảng không gian của bài thơ đều qui tụ vào đây. Từ gió, ánh trăng cùng làn mưa đêm và tiếng chuông chùa ngân nga... ẩn hiện bóng hình với bước chân thiếu nữ. Đó là một bản tình ca đằm đìa, xao xiết dưới gió trăng - Như câu thơ đã kết:
                      Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm
     Nói "Mưa bay trong tiếng chuông" là một bài thơ tình hay hoặc "rất hay!..." cũng đều thoả đáng. Nhưng cảm yêu cái tiếng mưa, những hạt mưa bay đã được thi sĩ Phạm Ngọc Thái gieo suốt bài thơ mà tôi bảo rằng: Đó là một bản tình mưa tuyệt vời !
 
         Tháng 10/2015
Các tác phẩm khác

Điều ước đầu năm Dê Lượt xem: 38401
17/01/2015 09:38
Năm Dê đã đến, vậy mà mấy "chú dê" không biết đi đâu chẳng thấy tìm đường về "chuồng" cho chị em nhờ, đành làm bài thơ cho các chú ấy biết.

Tết này chẳng khác tết xưa
Không bồ đi cạnh sớm trưa một mình
Mặt mũi cũng gọi là xinh
30 tuổi lẻ chưa rình được ai.

Niềm vui xăng giảm giá Lượt xem: 47303
17/01/2015 09:37
Từ ngày xăng giảm giá nhanh
Xe anh thoái mái bóp phanh rồi dừng
Đèo gấu từ sáng vẫn mừng
Em ơi cứ phải tưng bừng đi chơi...

Thơ vui tặng lão chồng lười tắm Lượt xem: 49336
17/01/2015 09:33
Các mẹ có biết không, lão chồng nhà mình mỗi lần đi tắm y như rằng không thời tiết thì thời sự có chuyện.

Ngày xưa rõ thật bảnh bao
Áo quần tề chỉnh lúc nào cũng thơm
Cưới về chả được mấy hôm
Lộ ngay bản chất, lôm côm nhất đời

Mẹ gửi thư dặn dò con gái độc thân Lượt xem: 22294
17/01/2015 09:24
Bức thư chỉ dành riêng cho con gái, cấm chỉ định con trai vào đọc rồi chia sẻ tùm tum trên Facebook, chị em độc thân chia sẻ thì được, "nâu vấn đề gì".

Trâu ta ăn cỏ đồng ta
Ăn cỏ đồng người lại lắm “thuốc sâu”
Mẹ dặn con mấy đôi câu
Con hãy nhớ lấy tận sâu đáy lòng

Gửi chồng say xỉn tối ngày Lượt xem: 37759
17/01/2015 08:46
Xưa cứ tưởng lên xe hoa là lấy chồng, không ngờ cưới nhầm phải cái hũ hèm, chồng người ta thì cả tháng mới uống một chén cho vui, chồng mình mỗi ngày một chai chưa đã.

Vì ông say xỉn tối ngày
Mặc tôi khuyên hết lần này lần kia
Mọi việc ông chẳng sẻ chia
Tôi như chong chóng quay lia cả ngày
Học ông, tôi cũng thử đây
Uống vào xem cuộc đời này ra răng

FA thán ca cuối năm chưa bồ Lượt xem: 37889
17/01/2015 08:38
Năm hết tết đến rồi, xin phép đem câu thề năm cũ ra đọc lại: Thề, sang năm sẽ hết độc thân, hết FA (tức là Forever Alone)!

Cuối năm vẫn chẳng có bồ
Nghĩ đến mà thấy muốn rồ người ra
Trách đời ta mãi kêu ca
Bao giờ mới hết mẹ cha cằn nhằn

Bài thơ cuối cùng trước khi “đi tù chung thân“ Lượt xem: 37321
17/01/2015 08:21
Quy định đầu tiên của vợ: Chồng yêu quý, anh có thể đi bất cứ nơi đâu, vào bất cứ lúc nào anh thích miễn là anh không được ra khỏi nhà.

Cuộc đời ta thế là xong
Cổ ta giờ đã vào tròng, đeo gông
Giã từ thủa lính phòng không
Giã từ ngày tháng lông bông an nhàn

Ước gì chồng em chỉ “đẹp trai vừa vừa” thôi Lượt xem: 38135
17/01/2015 08:18
Em có một ước ao, em có một khát khao nhưng không biết khi nào thành hiện thực, các mẹ đọc bài này sẽ rõ.

Chồng em rất rất đẹp trai
Trán cao, mắt sáng, má hai đồng tiền
Nụ cười cũng thật là hiền
(Khiến xưa em cũng chết liền chết ngay)

Đôi lời về Thầy - Một thời để nhớ... Lượt xem: 42046
12/01/2015 17:01
Ngày nhập học, tất cả cùng đến lớp,
Trước mặt em là hình bóng giảng viên.
Nhìn nghiêm trang, nhưng nét mặt dịu hiền,
Bầu không khí, vừa êm vừa khác lạ.

Thành kính dâng Mẹ Lượt xem: 50258
11/01/2015 14:56
Mừng chúc Bổn mạng Nữ Đan sĩ Maria Hoàng Thị Minh - 25.03.1987

Ngày Bổn mạng, ôi ngày đầy hạnh phúc,
Ngày chứa chan ân sủng Chúa Ba Ngôi.
Ngày kết nên ánh sáng mới tuyệt vời,
Ngày trời đất khắp nơi cùng hoan hỷ.

Hiển thị 71 - 80 tin trong 2680 kết quả