Thơ

Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện
Nam-mô-a-di-đà!
Trong khúc mưa bay âm vang trời đất
Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...
 
Vi vút tầng cao con lá rụng
Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
Chân ta bước dưới khuông trời thành phố
Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ.
 
Thoắt tình đã vào xa vắng
Mình anh với bóng nhớ hoài em
Hồn như cánh chim vô định
Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.
 
Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?
Kia không gian thao thiết gót chân mềm
Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt
Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.
 
                              Thơ PHẠM NGỌC THÁI
                   Trích tập "Hồ Xuân Hương tái lai" 2012

PHẠM NGỌC THÁI VÀ BẢN TÌNH MƯA TUYỆT VỜI
 
HOÀNG THỊ THẢO
LỜI BÌNH:   Trong cái làn mưa bay dưới khuông trời thành phố, có một người thi sĩ đang lang thang nhớ bóng người yêu:

                        Vi vút tầng cao con lá rụng

                        Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
                        Chân ta bước dưới khuông trời thành phố

                        Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Đọc đến những từ "con lá rụng": Tức là hình ảnh hiu hắt của vài chiếc lá đang bay vi vút giữa tầng không, mà tác giả gọi là "con lá..." - Tôi bỗng liên tưởng đến câu thơ trong KIỀU của Nguyễn Du:
                       Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường
     Đây là hình ảnh của vầng trăng khuyết cô quắt... khi nhớ đến bóng người đi xa. Mảnh trăng cô độc ấy nửa thì lọt qua song cửa soi lên chiếc giường chăn đơn gối chiếc của Kiều, nửa thì dõi theo cái bóng đã khuất dặm trường của chàng Thúc Sinh ở tận phương trời. Trở lại với bài "Mưa bay trong tiếng chuông" - Tuy hình ảnh ở bài thơ này của Phạm Ngọc Thái không đến mức sầu muộn, thê lương như hình tượng câu thơ trong Kiều? Song, những "con lá rụng..." đang bơ vơ bay giữa khuông trời của đêm cô đơn kia, cũng làm cho lòng ta xốn xang cùng với nhà thơ.
     Những tiếng sóng bên hồ lao xao vỗ theo bước chân anh. Cảnh mưa đó lại được hoà tấu bằng sự đồng vọng của tiếng chuông chùa buồn. Đó cũng chính là tiếng lòng thương nhớ của anh thi sĩ với người con gái đã xa xăm.
     Ba cái cảnh: Trời mưa, tiếng chuông và sự cô đơn... để tạo nên một bản tình xô-nát âm vang trong trời đất. Giọng điệu thi ca trầm... ngân nga... như câu thơ đã viết:
                       Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Tôi trở lại với đoạn thơ đầu:
                       Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện

                       Nam-mô-a-di-đà!
                       Trong khúc mưa bay âm vang trời đất

                       Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...

     Suốt bài thơ... làn mưa và tiếng chuông chùa cứ thao thiết trong nhau, hoà vào tâm tình của người thi sĩ. Cái tiếng chuông thỉnh lên lời cầu nguyện "nam-mô-a-di-đà" ấy, phải chăng cũng là tiếng khắc khoải nguyện cầu thao thiết trong anh? Anh đi trong khúc mưa bay với một tâm hồn trống trếnh, chơi vơi: Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là... /-  Sự mơ màng như thể đang dẫn người đến bên cửa phật. Một bài thơ tình ở chốn thánh thần, làm cho tình thi vừa thân thương lại thêm màu huyền hoặc.

     Đến đoạn thứ ba thì người mới thực sự tả về em:
                       Thoắt tình đã vào xa vắng

                       Mình anh với bóng nhớ hoài em
                       Hồn như cánh chim vô định

                       Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.

     Bóng của người con gái được hiện ra cũng rất hư hao, chỉ nhìn thấy trong làn mưa mái tóc em đang vương bay. Tâm hồn nhà thơ thì "như cánh chim vô định" - Nghĩa là mông lung, không có bến bờ, ở cõi vô tận vô cùng. Một tâm hồn lạnh lẽo, cô liêu. Hình ảnh thơ như ẩn, như hiện đưa ta hút sâu vào cùng tâm trạng của anh. Cũng chẳng khác là bao với tâm trạng của kẻ nhớ người ở phương trời trong Chinh Phụ Ngâm:
                       Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt

                       Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

     Hình tượng thơ của bài "Mưa bay trong tiếng chuông" được sử dụng đầy chất triết luận hoặc hội hoạ: Hồn vô định, mưa mênh mang, khúc mưa bay, vọng giữa mưa đêm, khuông trời, gió... trăng... dìu dặt, người và bóng, bản nhạc thơ v.v.... Không gian thực mà ảo. Hiện tại và quá khứ đan xen trong nhau để nói về nỗi tình da diết của nhà thơ với người thiếu nữ đã xa. Tôi xin bình sang đoạn thơ cuối cùng:
                       Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?

                       Kia không gian thao thiết gót chân mềm
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.

      Những kỉ niệm trong ký ức tràn về theo tiếng chuông. Hình ảnh người con gái từ câu thơ: Mái tóc em bay làn mưa mênh mang /- Đến đây, nhà thơ nhớ lại những ngày cùng dạo bước bên người yêu: Kia không gian thao thiết gót chân mềm /- Cả bóng trăng khuya, con gió dặt dìu, tiếng chuông và làn mưa... cùng hoà trong bản tình xô-nát bên hồ ấy:
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm...

     Hai câu cuối thật hay! Không chỉ với giọng thơ khoan nhặt, mà cả bản tình như được tắm vào trong vũ trụ cuộc sống và tình yêu con người. "Mưa bay trong tiếng chuông" như có tiếng ru thần diệu thấm vào hồn ta, để lòng ta say. Một cái say thâm trầm, da diết. Ngôn ngữ và làn điệu tha thiết. Hình ảnh lại hư hao như ở chốn bồng lai, cõi phật... cuốn hút cảm nhận của ta đắm chìm vào trong đó.
     Trong đoạn thơ cuối này, ta thấy cả khoảng không gian của bài thơ đều qui tụ vào đây. Từ gió, ánh trăng cùng làn mưa đêm và tiếng chuông chùa ngân nga... ẩn hiện bóng hình với bước chân thiếu nữ. Đó là một bản tình ca đằm đìa, xao xiết dưới gió trăng - Như câu thơ đã kết:
                      Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm
     Nói "Mưa bay trong tiếng chuông" là một bài thơ tình hay hoặc "rất hay!..." cũng đều thoả đáng. Nhưng cảm yêu cái tiếng mưa, những hạt mưa bay đã được thi sĩ Phạm Ngọc Thái gieo suốt bài thơ mà tôi bảo rằng: Đó là một bản tình mưa tuyệt vời !
 
         Tháng 10/2015
Các tác phẩm khác

Nô-en mà chẳng có em, nô gì? Lượt xem: 29397
17/01/2015 14:16
Noel buồn, chẳng nhẽ ra bờ đê dứt cỏ ngắm thiên hạ yêu nhau, thôi thì làm bài thơ gửi tặng bà con hội độc thân, ai có cùng cảnh vào like phát cho biết hội mình... còn đông.

Thời gian trôi tựa chim bay
Đến vèo một cái, đã ngày Nô en
Phố phường rực rỡ ánh đèn
Cây thông cũng đã treo lên đầy quà

Nô en có khác gì ngày thường đâu Lượt xem: 45866
17/01/2015 14:14
Nhìn lên nhìn xuống, nhìn trái nhìn phải, nhìn ngang nhìn dọc, nhìn trước nhìn sau, nhìn dưới nhìn lên nhìn trên nhìn xuống, nhìn hoài thấy... năm nào cũng thế.

Thế là lại đến giáng sinh
Năm nay vẫn chỉ có mình mình thôi
Vẫn chưa có gấu đi chơi
Yên xe thấy cái chỗ ngồi thừa ra

Giáng sinh 2014 của bọn FA Lượt xem: 48130
17/01/2015 14:13
"Đông này vẫn giống đông xưa, cái xe vẫn thấy nó thừa ghế sau" và vẫn câu nói: Noel năm sau sẽ khác. Quyết tâm, quyết tâm, đại quyết tâm!!!

Giáng sinh lại phải ở nhà
Chờ người đưa đón chẳng ma nào mời
Vì nhan sắc dưới... tuyệt vời
Để cho hạnh phúc cạch lời hỏi han.

Lời khuyên từ con bạn thân của tui Lượt xem: 29874
17/01/2015 14:10
Vào một ngày gần cuối tuần, để tránh tình trạng "thứ 7 máu chảy về tim lim dim đi tìm chỗ ngủ", nhỏ bạn thân đã gửi tôi những dòng này, xin mời anh chị em hội độc thân vui tính cùng đọc cười chơi.

Mày ơi tao đã có chồng
Sao mày cứ mãi ở không u buồn
Thôi mày hãy tính chuyện chuồn
Chứ sao ở mãi mặt buồn rất ngu

Hội thất nghiệp thán ca Lượt xem: 34265
17/01/2015 14:07
Trước thấy người ta nói không cần học Đại học cũng có thể lập nghiệp được nhưng không tin, giờ học xong mới thấy xưa chọn nhầm đường, biết làm sao đây?

Bốn năm đại học đã qua
Bây giờ thất nghiệp thật là buồn ghê
Thương cho số kiếp tái tê
Bằng đỏ điểm tốt vẫn chê chưa dùng

Bức thư tình thay cho quà cưới Lượt xem: 58118
17/01/2015 14:05
Vào một ngày đẹp trời, nàng của bạn vô cớ "dứt áo ra đi", chao ôi, còn chờ gì nữa mà không gửi thẳng link này để nàng hiểu lòng ta đang vô cùng... thanh thản!

Mấy năm trước ở làng này
Có đôi trai gái đắm say men tình
Mình với ta, ta với mình
Bao lời hẹn ước, bóng hình sánh đôi

Mẫu người như thế, em... mê Lượt xem: 53872
17/01/2015 14:03
Bà con Hội độc thân yêu quý, đã bao giờ bà con nhìn bạn bè và tự hỏi: Tại sao họ hết độc thân? Nếu có thì đây là một ví dụ đáng để tham khảo, nếu có thể ta cũng... "hơi vụng" được.

Quen nhau gần một năm rồi
Mà em chưa nhận lời mời của anh
Biết em đã có cảm tình
Qua từng ánh mắt chúng mình hiểu nhau

Nghe kể chuyện ngày nay...! Lượt xem: 66179
17/01/2015 14:00
Thực ra "ngày" nào cũng có người thế này thế nọ, mỗi cái là thời nay nhiều nàng cá tính quá cơ!!!

Nhiều gái ngày nay thật rối bời
Các nàng rất giỏi chẳng kém chơi
Rượu bia “đầu gấu” đều biết cả
Cầu lông, bóng đá sợ gì trời.

Vụ án từ chiếc quần lòi ra đuôi... “phở” Lượt xem: 67560
17/01/2015 13:59
"Kỳ án" cười vỡ bụng nhất và ít người có thể tưởng tượng ra, trừ nhân vật chính.

Một nàng đi công tác
Xa nhà mới một tuần
Khi về bỗng phát giác
Trong tủ một... cái quần

Nói yêu cho nhiều vào, giờ phải lên phường Lượt xem: 50245
17/01/2015 13:53
Ai bảo anh cứ nói yêu đương làm gì, bây giờ phải lên phường để chứng minh những lời yêu đó.

Đâm đầu vào chuyện yêu đương
Bây giờ anh phải lên phường chứng minh
Từ giờ không được linh tinh
Thấy cô gái đẹp đùi xinh cấm nhìn

Hiển thị 31 - 40 tin trong 2680 kết quả