Thơ

21/12/2015 09:38
Lượt xem 34636

Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.

Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.

Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

LỜI BÌNH:  Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:

                     Nửa đời tóc hoá thành đá cả
                     Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
    Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:

                     Tai nghe tóc ve bên bà gái goá

     Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:

                     Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…  

     Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:

                    Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
                    Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
      Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:

                    Trên kia nguyệt không quần như đã
                    Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...

      Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:    

                    Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

     Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!

      Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.

NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.

Các tác phẩm khác

Nói ra nói vào Lượt xem: 38802
08/01/2015 21:11
Vui buồn chẳng lẽ nói ra
Buồn vui há dễ lân la tâm tình
Buồn vui không nên nói ra
Nói ra xúc phạm tới ta tới người

Em đi ii Lượt xem: 32989
08/01/2015 21:10
Em đi có lẽ cũng vì
Bởi không đi cũng có người đi thay
Cậy em em ở lại nhà
Chịu chơi thay thế ruột rà máu me

Em đi iii Lượt xem: 20802
08/01/2015 21:08
Vào rừng hái một trái sim
Cho em nửa trái em không bằng lòng
Buộc anh hái đủ một trăm
Thong dong ngồi xuống cùng ăn giữa rừng

Em đi iv Lượt xem: 36237
08/01/2015 21:07
Em đi về cuối chân trời
Vui buồn gánh đủ nỗi đời trăm năm
Tôi dừng dưới bóng trăng rằm
Bài thơ kết thúc tháng năm thượng thừa

Vui và buồn Lượt xem: 28515
08/01/2015 21:05
Các con còn nhỏ phải không
Thấy ông cười khóc mà không vui buồn
(Không vui sao cười ? không buồn sao khóc ?)
Khóc vì trăng mọc mưa nguồn
Cười vì tuyết đổ vui buồn muôn phương

Lời thôn nữ Lượt xem: 40741
08/01/2015 21:03
Ngần ngừ nàng mới thưa rằng
Thói nhà thôn ổ chất hằng nông dân
Quẩn quanh ngày tháng gốc phần
Người tình xưa cũ Việt Tần cách xa

Nếu anh còn trẻ Lượt xem: 18365
08/01/2015 20:50
Nếu anh còn trẻ như năm ấy
Quyết đón em về sống với anh
Những khoảng chiều buồn phơ phất lại
Anh đàn em hát níu xuân xanh

Lá diêu bông Lượt xem: 46041
08/01/2015 20:49
Váy Đình Bảng buông chùng cửa võng
Chị thẩn thơ đi tìm
Đồng chiều
Cuống rạ

Gọi đôi Lượt xem: 38133
08/01/2015 20:48
Cùng Em ngửa mặt lên xanh
Lá thông kim tỏa đôi mình ươm gai
Tê tê ngực nở bồi hồi
Gió thơm tóc cuốn nắng cười Em chi

Thèm Lượt xem: 45936
08/01/2015 20:47
Tình cờ đâu triệu triệu năm
Bỗng nằm
bỗng thắm
bỗng chằm hai thân

Hiển thị 221 - 230 tin trong 2681 kết quả