Thơ

21/12/2015 09:38
Lượt xem 35302

Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.

Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.

Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

LỜI BÌNH:  Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:

                     Nửa đời tóc hoá thành đá cả
                     Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
    Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:

                     Tai nghe tóc ve bên bà gái goá

     Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:

                     Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…  

     Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:

                    Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
                    Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
      Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:

                    Trên kia nguyệt không quần như đã
                    Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...

      Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:    

                    Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!

     Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!

      Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.

NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.

Các tác phẩm khác

Hồ của hai ta Lượt xem: 22200
17/12/2014 12:42
Anh thích lên lầu trường Đại học Bách Khoa
Để nhìn em hồ hoa Thống Nhất
Nước xanh với cây xanh quanh quất
Anh nhìn em trong vắt dưới trời cao

Gần Lượt xem: 26073
17/12/2014 12:41
Anh có nơi thương chốn yêu
Không sợ mây chiều gió sớm
Vui thấy trời xanh hoa chớm
Vì anh biết có em yêu

Gió trên đồi Lượt xem: 24536
17/12/2014 11:45
Em dẫn anh lên đồi
Giới thiệu đất và trời ...
Sông Kỳ Cùng phía trước
Quanh xanh nước ánh ngời

Tiễn biệt Lượt xem: 22145
17/12/2014 11:44
Anh yêu em như con mắt của đời
Anh tiễn em đến trước ga Hàng Cỏ;
Đến giờ rồi, em của tôi ra cửa,
Đôi ta giã từ ở giữa ngàn đôi .

Anh về ấm thượng... Lượt xem: 18757
17/12/2014 11:43
Anh về ấm thượng tìm em,
Nhà tranh một túp, hương đêm một vùng;
Bóng xanh vườn nhãn um tùm,
Khói ngưng mặt nước, sương trùm đầu non.

Tặng quạt em Lượt xem: 22638
17/12/2014 11:42
Còn vài hôm nữa em xa!
Tặng em chiếc quạt đôi ta níu gần;
Xin làm chiếc quạt tương thân
Bên em, họa có đỡ đần nhớ thương.

Em tặng quạt Lượt xem: 24297
17/12/2014 11:41
Lần đầu em tặng quạt anh,
Mở ra như thể nửa vành vầng trăng.
Tay cầm phơ phất líu lăng
Nửa như gió thổi, nửa bằng chim bay.

Dài đêm thêm nhớ... Lượt xem: 18183
17/12/2014 11:40
Mặt anh đã được em nhìn
Trăm muôn quyến luyến, triệu nghìn yêu thương;
Mặt anh giờ ở trong gương
Vắng em, như một con đường quạnh hiu

Thương mến đầu tiên Lượt xem: 25001
17/12/2014 11:38
Đêm thanh trời đất lắng nghêng tai
Em khẽ bên anh nói một lời
"Em mấy đêm rồi không ngủ được
Bởi vì em nghĩ đến anh thôi"

Và cây đời mãi mãi xanh tươi Lượt xem: 18400
17/12/2014 11:38
Mọi lý thuyết đều màu xám, và cây đời vĩnh viễn xanh tươi (*)
Vĩnh viễn chim ca, vĩnh viễn nắng cười;
Vĩnh viễn anh yêu em như yêu sự thật
Và cây đời mãi mãi xanh tươi:

Hiển thị 1961 - 1970 tin trong 2681 kết quả