xiii. Nhà Hồ và giặc nhà Minh (1400 - 1418)
1. Nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần
Quý-Ly gắm-ghé vạc Trần.
Quyết dời kẻ-chợ về gần An-tôn.
Đã xui truyền vị cho con,
Ngọc-Thanh lại kết oan-hồn một giây.
Gặp khi Thiếu-Đế thơ-ngây,
Khát-Chân, Trần Hãng đêm ngày hợp-mưu.
Hội-minh vừa mới lên lầu,
Ba trăm đồ-đảng cùng nhau hiệp-tình.
Dùng-dằng chưa kịp cất binh,
Hở cơ một phút tan-tành như tro.
Quý-Ly mới đổi họ Hồ,
Quốc-danh là hiệu Đại-Ngu chương-hoàng.
Truyền ngôi con cả Hán-Thương,
Tự xưng là Thái-thượng-hoàng ở trong.
Sai người dâng biểu cầu-phong,
Dối Minh xin để nối dòng quốc-quân.
2. Quân Minh diệt nhà Hồ
Nguyễn-Khang giả tiếng họ Trần,
Sang Minh xin lấy viện-quân đưa về.
Chi-lăng nghe động cổ-bề,
Lý-Bân, Mộc-Thạnh trỏ cờ tới nơi.
Quân Minh nhân thế đuổi dài,
Nhị Hồ mới chạy ra ngoài phương xa.
Núi Cao-vọng, bến Kỳ-la,
Đường cùng phải bắt cũng là trời xui!
Tôn-vinh kể được mấy hơi,
Sáu năm tiếm-vị, muôn đời ô-danh
3. Trần-Giản-Định chống Minh
Quý-Ly tội ác đã đành,
Rồi ra lại gặp người Minh hung-tàn.
Chia phủ, huyện, đặt quân-quan,
Cỏ cây đều phải lầm-than hội này
Dòng Trần chưa dứt một dây,
Triệu-Cơ còn rắp ra tay đồ-hồi.
Lại phù Giản-Định lên ngôi,
Cảnh-Chân, Đặng-Tất vua tôi hiệp-tình.
Mở cờ đánh với quân Minh,
Phá đồn Cổ-lộng, đốt thành Bô-cô.
Ví hay nhân thế tràng-khu,
May ra khôi-phục cơ-đồ cũng nên.
Trùng-hưng cơ-tự chưa bền,
Bỗng không đem kẻ tướng hiền giết đi,
Cho nên hào-kiệt bạn-ly,
Cánh vây không có, còn gì mà mong?
4. Trần-Trùng-Quang chống Minh
Tướng-môn lại có con dòng,
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mới cùng hợp mưu.
Một hai quyết-chí đồng-cừu
Cùng đem binh-sĩ ruổi vào Chi-la.
Lại tìm dòng-dõi Trần-gia,
Tôn-phù Quý-Khoáng, ấy là Trùng-Quang.
Đem binh vào phủ Thiên-tràng,
Đón vua Giản-Định về đàng Nghệ-an.
Cùng nhau gánh việc gian-nan,
Hạ-hồng tế ngựa, Bình-than đỗ-thuyền.
Quân Minh cố giữ thành bền,
Bỗng đâu Trương-Phụ băng miền lại sang.
5. Quân Minh chiếm toàn cõi Đại-Việt
Từ khi Giản-Định đầu hàng,
Nghệ-an đất cũ Trùng-Quang lại về.
Quân Minh chiếm giữ Bắc kỳ,
Vua Trần lánh ở Nam-thùy một nơi.
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mấy người,
Thế cùng dù có tướng tài cũng thua.
Trước sau mười bốn đời vua,
Một trăm tám chục xuân-thu chưa chầy.
Loạn-cơ bởi tự ai gầy?
Quý-Ly tiếm-thiết tội dây muôn đời.
Chẳng qua lịch đổi, số dời,
Xui ra cho đứa gian-hồi nhuốm tay.
6. Chính-sách nhà Minh
Cốc-lăng trời khéo đổi thay,
Giận riêng bờ cõi từ nầy thuộc Minh.
Người trí-thức, kẻ tài danh,
Nam-sơn đào-độn, Bắc-đình câu lưu,
Thuế tơ, thuế thóc tham cầu,
Mỏ vàng mỏ bạc, trưng-thâu cũng nhiều;
Săn bạch-tượng, hái hồ-tiêu,
Mò châu, cấm muối, lắm điều hại dân.
Tháng mười thu mới
Lượt xem: 21936
19/12/2014 15:22
Tác giả: Lê Nhiên Hạo
Tôi ngồi như thể là pho tượng, mặc lá vàng rơi rớt xuống vai, rớt xuống cả lưng và trước mặt rồi nằm trên đất, trở mình bay…
Theo mẹ lễ chùa (hội Đền Hùng)
Lượt xem: 21904
19/12/2014 15:21
Tác giả: Đào Tiến Luyện
Mẹ bảo muốn đi dự lễ chùa,
Ngại ngùng em đứng lặng không thưa
Vì em đã hẹn mình dung dẻ
Đi dạo phố dù trời có mưa.
Tình muộn
Lượt xem: 21182
19/12/2014 15:20
Tác giả: Tiền Giang
Ngần tuổi này, anh lại thấy tình yêu!
Một tình yêu vô cùng tinh khiết!
Hoa tình yêu với muôn ngàn vẻ đẹp!
Không là gì, bỗng chốc hoá đam mê!!
Vin cành hoa trắng
Lượt xem: 20924
19/12/2014 15:14
Tác giả: Mặc Giang
Nhìn ai đó, đang cài bông hoa trắng
Tôi biết rồi, anh trắng cả thiên thu
Còn chị và em, trắng cả mịt mù
Cha Mẹ mất rồi, còn gì mà nói
Vườn tâm sự
Lượt xem: 36111
19/12/2014 15:12
Tác giả: Vũ Hoàng Chương
Một dĩ vãng tràn thơ và đẫm lệ
Những u hoài chôn kín tận thâm tâm
Anh dùng dằng mãi chiều nay mới kể
Mặc dầu em thúc giục đã bao năm
Điệp Cốc y tiên
Lượt xem: 13659
19/12/2014 15:11
Tác giả: Dương Lam [vophubong]
ĐIỆP CỐC Y TIÊN...(1)
Xưa nay đã có những người hiền,
Mạng số trời sinh được hữu duyên?
Vào động tìm hoa hương phảng phất,
Lên non hàng cọp sức dư bền.
Lời thơ từ đáy mộ
Lượt xem: 17780
19/12/2014 15:09
Tác giả: Trần Văn Lương
Kính dâng hương linh chị PC
(Cuối cùng em cũng đã làm tròn được lời hứa với lòng mình lúc đứng cạnh giường bệnh của chị ở New York vào một ngày tưởng chừng đà xa lắm.
Hy vọng trong một kiếp nào đó, những dòng thơ cuối đời chưa kịp đọc của chị sẽ đến được tay người ấy)
Tiếng ru ba miền
Lượt xem: 21867
19/12/2014 15:07
Tác giả: Kiên Giang
Tiếng mẹ ngân nga triều nước lớn
Điệu vành khuyên, âm hưởng tiếng chim oanh
Mây không đuổi cánh cò bay mỏi gió
Đất miệt vườn mở rộng chân trời xanh
Hoa tạng trầm tư
Lượt xem: 20344
19/12/2014 15:06
Tác giả: Tịnh Liên Nghiêm Xuân Hồng
Gửi một người đã rũ bỏ bụi trần ai
Mặt trời đã lặn từ lâu nhưng trăng chưa mọc
Bầu trời thăm thẳm chỉ có những vì sao lấp lánh
Một thoáng bâng khuâng với thơ Du Tử Lê
Lượt xem: 18291
19/12/2014 15:01
Tác giả: Trần Cao Tường (Lm)
Một Thoáng Bâng Khuâng Với Thơ Du Tử Lê
Ai mà chẳng có những lúc bâng khuâng lần đầu tiên nghe mà cảm được tiếng chim hót hay nhìn với vẻ ngất ngây những lớp sóng biển đuổi nhau tạt nước reo vui. Những phút giây này đến thật bất ngờ, rất giản đơn, tinh ròng.
Hiển thị 881 - 890 tin trong 2288 kết quả