(sưu tầm)

Của chồng, công vợ
Ðạo vợ, nghĩa chồng.
Trông ấm, ngoài êm
Trai anh hùng, gái thuyền quyên
Chồng như đó, vợ như hom
Trai có vợ như giỏ có hom
Giàu về bạn, sang về vợ
Thuyền theo lái, gái theo chồng
Gái có công, chồng chẳng phụ.
Chồng tới vợ lui, chồng hòa vợ thuận.
ẵm con chồng hơn bồng cháu ngoại

Thuận vợ thuận chồng
Tát bể Ðông cũng cạn

Chồng khôn thì nổi cơ đồ
Chồng dại luống tổn công phu nhọc nhằn

Chồng khôn được vợ đi hài
Vợ khôn chồng được nhiều bài cậy trông.

Nước còn quyến cát làm đôi
Huống chi ta chẳng tài bồi lẫn nhau

Vợ chồng như đôi cu cu
Chồng thì đi trước, vợ gật gù theo sau

Khuyên chàng đọc sách ngâm thơ
Dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếp khêu

Sông Ngân há dễ bắc cầu
Trai thương vợ cũ, gái sầu chồng xưa

Mẹ cha bú mớm nâng niu
Tội trời đành chịu, không yêu bằng chồng

Qua đồng ghé nón thăm chồng
Ðồng bao nhiêu lúa, thương chồng bấy nhiêu

Gái thương chồng, đương đông buổi chợ
Trai thương vợ, nắng quái chiều hôm

Hạt lúa vàng, hạt thóc cũng vàng
Anh yêu em, bác mẹ, họ hàng cũng yêu

Ðêm qua ngỏ cửa chờ chồng
Ðêm nay ngỏ cửa, gió đông lọt vào

Ðó có đủ đôi ăn rồi lại ngủ
Ðây có một mình thức đủ năm canh

Chim quyên ăn trái nhãn lồng
Thia lia quen chậu, vợ chồng quen hơi.

Thương ai bằng nỗi thương con
Nhớ ai bằng nỗi gái son nhớ chồng

Không thiêng cũng thể bụt nhà
Dầu khôn dầu dại cũng là chồng em

Anh về chẻ nứa đan sàng
Chẻ tre đan chõng cho nàng ru con

Màn hoa lại trải chiếu hoa
Bát ngọc lại phải đũa ngà, mâm son.

Lấy chồng từ thuở mười lăm
Chồng chê tôi bé chẳng nằm cùng tôi
Ðến năm mười tám, đôi mươi
Tôi nằm dưới đất, chồng lôi lên giường!
Một rằng thương, hai rằng thương
Có bốn chân giường gẫy một còn ba!
Ai về nhắn nhủ mẹ cha
Chồng tôi nay đã giao hòa cùng tôi

Em lấy anh từ thuở mười ba
Ðến năm mười tám em đà năm con
Ra đường người tưởng còn son
Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng.

Thuyền tình trở lái về đông
Em đi theo chồng để mẹ cho ai?
- Mẹ già đã có em trai
Phận em là gái dám sai chữ tòng.

Có chồng, bớt áo thay vai
Bớt màu trang điểm, kẻo trai nó lầm

Thương chồng nấu cháo le le
Nấu canh bông bí, nấu chè hạt sen

Thương nhau bất luận giàu nghèo
Dù cho lên ải xuống đèo cũng cao

Theo nhau cho trọn đạo đời,
Dẫu mà không chịu, trải ơi mà nằm

Ðôi ta lấm tấm hoa nhài
Chồng đây vợ đấy kém ai trên đời
Muốn cho gần chợ ta chơi
Gần sông tắm mát, gần nơi đi về.

Thiếp nhớ chàng tấm phên hư, nuộc lại đứt
Chàng nhớ thiếp khi đắng nước lúc nghẹn cơm
Ba trăng là mấy mươi hôm
Mai nam vắng trước, chiều nồm quạnh sau.

Con sóc mày trèo cành nho
Anh kia không vợ hay mò đi đêm

Dốc bồ thương kẻ ăn đong
Vắng chồng, thương kẻ nằm không một mình

Cơm trắng ăn với chả chim
Chồng đẹp vợ đẹp, những nhìn mà no
Cơm hẩm ăn với cà kho
Chồng xấu vợ xấu, những lo mà gầy.

Trời mưa thì mặc trời mưa
Chồng tôi đi bừa đã có áo tơi
Chồng tôi đi chơi đã có nón đội
Chồng tôi đi hội đã có dù che.

Chồng yêu cái tóc nên dài
Cái duyên nên đẹp, cái tài nên khôn.

Ðốt than nướng cá cho vàng
Lấy tiền mua rượu cho chàng uống chơi.

Chồng chài, vợ lưới, con câu,
Sông Ngô, bể sở, biết đâu là nhà!

Chồng ta áo rách ta thương
Chồng người áo gấm, xông hương mặc người

Lấy chồng cận núi kề sông
Nước không lo cạn, củi không lo tìm.

Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp, gật đầu khen ngon

Ai kêu, ai hú bên sông?
Tôi đang sắm sửa cho chồng xuống ghe
Chồng xuống ghe, quạt che tay ngoắt,
Cất mái chèo, ruột thắt từng cơn ...

Ai kêu xeo xéo bên sông
Tôi còn vá áo cho chồng tôi đây!

Ðêm khuya lặng gió thanh trời
Khuyên chàng bớt ngủ nghe lời em than.

Ðêm nằm nghĩ lại mà coi
Lấy chồng hay chữ như soi gương vàng.

Ði đâu cho thiếp đi cùng
Ðói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.

Tay mang khăn gói sang sông
Mồ hôi ướt đẫm thương chồng phải theo.

Anh đi ba tháng thì về
Rừng thiêng nước độc, chớ hề ở lâu.

Thương chồng nên phải lầm than
Xưa nay ai bắt việc quan đàn bà.

Chợ Bến thành dời đổi
Người sao khỏi hợp tan
Xa gần giữ nghĩa tao khang
Chớ ham nơi quyền quý mà đá vàng cùng nhau.

Non non nước nước khơi chừng
ái ân đôi chữ, xin đừng có quên
Tình sâu mong trả nghĩa đền
Ðừng vui chốn khác mà quên chốn này
Nước vơi rồi lại nước đầy
Tình kia chưa trả, nghĩa này chớ quên.

Ðã lòng đùm bọc vì yêu
Thời anh đắp điếm trăm điều dại khôn

ở cho chung thủy vẹn toàn
Lên non lên dõi, xuống thuyền xuống theo

Mù u ba lá mù u
Vợ chồng cãi lộn, con cu giải hòa.

Ðốn cây ai nỡ dứt chồi
Ðạo chồng nghĩa vợ, giận rồilại thương.

Ðôi ta là nghĩa tao khang
Xuống khe bắt ốc lên ngàn hái rau

Vì chuôm cho cá bén đăng
Vì chàng thiếp phải đi trăng về mò.

Vợ chồng là nghĩa già đời
Ai ơi, chớ nghĩ những lời thiệt hơn.

Giấn vốn em chỉ có ba đồng
Nửa để nuôi chồng, nửa để nuôi tôi
Còn thừa mua cái bình vôi
Mua xanh, mua chảo, mua nồi nấu ăn
Còn thừa mua nhiễu quấn khăn
Mua dăm vuông vóc, may chăn cho chồng
Còn thừa mua chiếc thuyền rồng
Ðem ra cửa bể cho chồng thả chơi
Còn thừa mua khám thờ thời
Mua tranh sơn thủy treo chơi đầu thuyền.

Nhà anh chỉ có một gian
Nửa thì làm bếp nửa toan làm buồng
Anh cậy em coi sóc trăm đường
Ðể anh buôn bán thông hành đường xa
Liệu mà thờ kính mẹ già
Ðừng tiếng nặng nhẹ, người ta chê cười
Dù no dù đói cho tươi
Khoan ăn bớt ngủ, liệu bài lo toan
Cho anh đành dạ bán buôn ...

Sinh con mới ra thân người
Làm ăn thịnh vượng đời đời ấm no.

Anh đi làm thợ nơi nao
Ðể em gánh đục gánh bào đi theo.

Chàng ơi đưa gói thiếp mang
Ðưa gươm thiếp vác, cho chàng đi không.

Có chồng thì phải theo chồng
Chồng đi hang rắn, hang rồng cũng theo.

Vì chồng nên phải gắng công
Nào ai xương sắt, da đồng chi đây.

Ðưa nhau giọt lệ khôngngừng
Ngó sông, sông rộng, ngó rừng, rừng cao.

Ai làm cho cải tôi ngồng
Cho dưa tôi khú, cho chồng tôi chê
- Chồng chê thì mặc chồng chê
Dưa khú nấu với trê ngọt lừ.

Mẹ trông con qua cầu ái tử
Vợ trông chồng đứng núi Vọng phu
Một mai bóng xế, trăng lu
Con ve kêu mùa hạ, biết mấy thu cho gặp chàng!

Cái bống là cái bống bình
Thổi cơm nấu nước một mình mồ hôi
Rạng ngày có khách đến chơi
Cơm ăn rượu uống cho vui lòng chồng.
Rạng ngày ăn uống vừa xong
Tay nhấc mâm đồng, tay trải chiếu hoa
Nhịn miệng đãi khách đàng xa
ấy là của gửi chồng ta ăn đường.

Ðèn trời thắp sáng bốn phương
Ðèn tôi sáng tỏ đầu giường nhà tôi.