Thơ

Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện
Nam-mô-a-di-đà!
Trong khúc mưa bay âm vang trời đất
Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...
 
Vi vút tầng cao con lá rụng
Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
Chân ta bước dưới khuông trời thành phố
Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ.
 
Thoắt tình đã vào xa vắng
Mình anh với bóng nhớ hoài em
Hồn như cánh chim vô định
Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.
 
Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?
Kia không gian thao thiết gót chân mềm
Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt
Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.
 
                              Thơ PHẠM NGỌC THÁI
                   Trích tập "Hồ Xuân Hương tái lai" 2012

PHẠM NGỌC THÁI VÀ BẢN TÌNH MƯA TUYỆT VỜI
 
HOÀNG THỊ THẢO
LỜI BÌNH:   Trong cái làn mưa bay dưới khuông trời thành phố, có một người thi sĩ đang lang thang nhớ bóng người yêu:

                        Vi vút tầng cao con lá rụng

                        Nghe lao xao sóng vỗ bên hồ
                        Chân ta bước dưới khuông trời thành phố

                        Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Đọc đến những từ "con lá rụng": Tức là hình ảnh hiu hắt của vài chiếc lá đang bay vi vút giữa tầng không, mà tác giả gọi là "con lá..." - Tôi bỗng liên tưởng đến câu thơ trong KIỀU của Nguyễn Du:
                       Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường
     Đây là hình ảnh của vầng trăng khuyết cô quắt... khi nhớ đến bóng người đi xa. Mảnh trăng cô độc ấy nửa thì lọt qua song cửa soi lên chiếc giường chăn đơn gối chiếc của Kiều, nửa thì dõi theo cái bóng đã khuất dặm trường của chàng Thúc Sinh ở tận phương trời. Trở lại với bài "Mưa bay trong tiếng chuông" - Tuy hình ảnh ở bài thơ này của Phạm Ngọc Thái không đến mức sầu muộn, thê lương như hình tượng câu thơ trong Kiều? Song, những "con lá rụng..." đang bơ vơ bay giữa khuông trời của đêm cô đơn kia, cũng làm cho lòng ta xốn xang cùng với nhà thơ.
     Những tiếng sóng bên hồ lao xao vỗ theo bước chân anh. Cảnh mưa đó lại được hoà tấu bằng sự đồng vọng của tiếng chuông chùa buồn. Đó cũng chính là tiếng lòng thương nhớ của anh thi sĩ với người con gái đã xa xăm.
     Ba cái cảnh: Trời mưa, tiếng chuông và sự cô đơn... để tạo nên một bản tình xô-nát âm vang trong trời đất. Giọng điệu thi ca trầm... ngân nga... như câu thơ đã viết:
                       Tiếng chuông buồn lại hoá bản nhạc thơ

     Tôi trở lại với đoạn thơ đầu:
                       Chuông chùa thỉnh lên lời cầu nguyện

                       Nam-mô-a-di-đà!
                       Trong khúc mưa bay âm vang trời đất

                       Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là...

     Suốt bài thơ... làn mưa và tiếng chuông chùa cứ thao thiết trong nhau, hoà vào tâm tình của người thi sĩ. Cái tiếng chuông thỉnh lên lời cầu nguyện "nam-mô-a-di-đà" ấy, phải chăng cũng là tiếng khắc khoải nguyện cầu thao thiết trong anh? Anh đi trong khúc mưa bay với một tâm hồn trống trếnh, chơi vơi: Nửa tỉnh, nửa mê cũng thể như là... /-  Sự mơ màng như thể đang dẫn người đến bên cửa phật. Một bài thơ tình ở chốn thánh thần, làm cho tình thi vừa thân thương lại thêm màu huyền hoặc.

     Đến đoạn thứ ba thì người mới thực sự tả về em:
                       Thoắt tình đã vào xa vắng

                       Mình anh với bóng nhớ hoài em
                       Hồn như cánh chim vô định

                       Mái tóc em bay làn mưa mênh mang.

     Bóng của người con gái được hiện ra cũng rất hư hao, chỉ nhìn thấy trong làn mưa mái tóc em đang vương bay. Tâm hồn nhà thơ thì "như cánh chim vô định" - Nghĩa là mông lung, không có bến bờ, ở cõi vô tận vô cùng. Một tâm hồn lạnh lẽo, cô liêu. Hình ảnh thơ như ẩn, như hiện đưa ta hút sâu vào cùng tâm trạng của anh. Cũng chẳng khác là bao với tâm trạng của kẻ nhớ người ở phương trời trong Chinh Phụ Ngâm:
                       Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt

                       Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

     Hình tượng thơ của bài "Mưa bay trong tiếng chuông" được sử dụng đầy chất triết luận hoặc hội hoạ: Hồn vô định, mưa mênh mang, khúc mưa bay, vọng giữa mưa đêm, khuông trời, gió... trăng... dìu dặt, người và bóng, bản nhạc thơ v.v.... Không gian thực mà ảo. Hiện tại và quá khứ đan xen trong nhau để nói về nỗi tình da diết của nhà thơ với người thiếu nữ đã xa. Tôi xin bình sang đoạn thơ cuối cùng:
                       Ôi, tiếng chuông gảy lên bao ký ức?

                       Kia không gian thao thiết gót chân mềm
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm.

      Những kỉ niệm trong ký ức tràn về theo tiếng chuông. Hình ảnh người con gái từ câu thơ: Mái tóc em bay làn mưa mênh mang /- Đến đây, nhà thơ nhớ lại những ngày cùng dạo bước bên người yêu: Kia không gian thao thiết gót chân mềm /- Cả bóng trăng khuya, con gió dặt dìu, tiếng chuông và làn mưa... cùng hoà trong bản tình xô-nát bên hồ ấy:
                       Gió dìu dặt, ánh trăng suông dìu dặt

                       Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm...

     Hai câu cuối thật hay! Không chỉ với giọng thơ khoan nhặt, mà cả bản tình như được tắm vào trong vũ trụ cuộc sống và tình yêu con người. "Mưa bay trong tiếng chuông" như có tiếng ru thần diệu thấm vào hồn ta, để lòng ta say. Một cái say thâm trầm, da diết. Ngôn ngữ và làn điệu tha thiết. Hình ảnh lại hư hao như ở chốn bồng lai, cõi phật... cuốn hút cảm nhận của ta đắm chìm vào trong đó.
     Trong đoạn thơ cuối này, ta thấy cả khoảng không gian của bài thơ đều qui tụ vào đây. Từ gió, ánh trăng cùng làn mưa đêm và tiếng chuông chùa ngân nga... ẩn hiện bóng hình với bước chân thiếu nữ. Đó là một bản tình ca đằm đìa, xao xiết dưới gió trăng - Như câu thơ đã kết:
                      Bản thơ tình anh vọng giữa mưa đêm
     Nói "Mưa bay trong tiếng chuông" là một bài thơ tình hay hoặc "rất hay!..." cũng đều thoả đáng. Nhưng cảm yêu cái tiếng mưa, những hạt mưa bay đã được thi sĩ Phạm Ngọc Thái gieo suốt bài thơ mà tôi bảo rằng: Đó là một bản tình mưa tuyệt vời !
 
         Tháng 10/2015
Các tác phẩm khác

Đại diện Hội độc thân 2014 phàn nàn Lượt xem: 50365
17/01/2015 12:05
Đã có lịch nghỉ tết 2015 rồi mà vẫn chưa có lịch đưa người yêu về nhà, ài dzà, thật là buồn quá đi mà.

Tháng này là hết một năm
Mà ta vẫn mãi phải nằm cô đơn
Tình yêu chẳng tính thiệt hơn
Bao giờ cho được dỗi hờn người yêu

Trời ơi, ba mươi mùa quýt qua rồi! Lượt xem: 24103
17/01/2015 12:02
Chuyện gì khó đến các cụ thường nói "chờ đến mùa quýt", thế mà hơn 30 mùa quýt vẫn chưa thấy "gì" là sao?

Hơn ba mươi mùa quýt trôi
Cuộc đời sao vẫn mình tôi độc hành?
Thà như "sứt mẻ" đã đành
Đằng này mình lại “ngon lành" mới đau

Bớ bà con, có gã bị bồ đá định làm liều kìa Lượt xem: 22693
17/01/2015 12:00
Thôi chết rồi, người yêu đi lấy chồng nên gã dọa kéo người đến làm loạn đám cưới đây này, có ai can không?

“Tương tư chẳng ốm cũng sầu
Con ruồi bậu mép chẳng đau cũng buồn”

Bài thơ của một gã đang ở "tù chung thân" Lượt xem: 41616
17/01/2015 11:56
"Tôi viết những dòng thơ này gửi mọi người khi đêm đã về khuya, 'cai ngục' cũng đã đi ngủ"!

Nhớ thời ngang dọc tự do
Đội trời đạp đất không lo lắng gì
Có tiền cứ thoải mái chi
Thuận tay vừa mắt cái gì là mua
Thế mà bỗng chốc... dại chưa?
Tự đem cái cổ mà đưa vào tròng...

“Hướng dẫn sử dụng” vợ và... smartphone Lượt xem: 21380
17/01/2015 11:53
Chắc chắn những điều sau đây đúng hơn chân lý, vậy các chị còn chờ gì nữa mà không gửi link cho ông xã?

Sờ-mát-phôn và vợ
Đều giống nhau cực kỳ
Kể cả cách… sử dụng
Bạn hãy tin tôi đi

May quá, em đã... bỏ anh Lượt xem: 20314
17/01/2015 11:49
"Người đi một nửa hồn tôi mất, một nửa hồn tôi đứng... chửi thề" là câu của thanh niên "kém tắm", chứ lại không à?

Sao em vội bỏ đi đâu
Bao nhiêu cay đắng buồn rầu mặc anh
Làm ăn thất bát đã đành
Sao em cũng mặc để anh một mình

Các mẹ rỉ tai nhau "mánh" giữ chồng Lượt xem: 51927
17/01/2015 11:46
Thật lòng mà nói, cánh đàn ông có đọc bài này cũng không thoát được, bạn gửi link cho "anh xã" mà xem.

Cây xanh thì lá cũng xanh
Có chồng thì phải biết canh giữ chồng
Chớ có dại mà "thả rông"
Kẻo rồi đến lúc mất chồng như chơi.

Thử gửi "con sáo sang sông" Lượt xem: 19594
17/01/2015 11:44
Những nàng nào sắp "chống lầy" xin vui lòng đọc kỹ bài thơ trước khi... "qua ngõ làm ngơ"!

Chiều nay mưa gió bão bùng
Trong lòng anh cứ bập bùng nhớ em
Cầm điện thoại mở ra xem
Mà sao không thấy bóng em một lần

Gái độc thân thán ca Lượt xem: 40044
17/01/2015 11:41
Hồi nhỏ hay hỏi mẹ: "Sao không cho con đi chơi", giờ mình lớn mẹ lại hỏi: "Sao con không đi chơi đi?".

Nhà em… không có đàn ông
Bóng đèn bị cháy cũng không biết làm
Nhà người đèn đuốc sáng choang
Nhà em đành thắp tạm toàn nến thơm

Chém cha cái kiếp cô đơn Lượt xem: 54137
17/01/2015 11:40
Các chàng chú ý, nhiều nàng than thở thế thôi, chứ lúc mình liếc qua liếc lại là các nàng ấy kiêu ngay.

Chửi cha cái kiếp phải ở không
Sao mãi mà ta chửa có chồng
Cái thân bèo bọt sao thấy khổ
Bao giờ mới hết “giả vờ ngông”

Hiển thị 41 - 50 tin trong 2680 kết quả