Những bài thơ trong tác phẩm Đôi Hồn là những khúc "xướng hoa" riêng của hai tâm hồn thi sĩ, tuy sống giữa nghịch cảnh, vẫn ngụp lặn dưới những ngọn triều của tình yêu say đắm, hay đúng hơn, của một thiên diễm tình có một không hai trong giới thi nhân Việt Nam.

Bản thân tập thơ ĐÔI HỒN đã nói lên cái đặc trưng của tập thơ, đồng thời tình yêu đặc biệt giửa hai thi sĩ, Hàn Mặc Tử và Mai Đình.

Hàn Mặc Tử mắc phải căn bệnh hiểm nghèo đày mình vào "một vũng cô liêu vạn đời", nhà thơ lại càng khao khát yêu đến mức tuyệt vọng. Nhưng cuộc đời lại dành cho Hàn Mặc Tử một tính yêu huyền diệu và nóng bỏng mà hôm nay, đã hơn nửa thế kỷ vẫn còn nung nấu trong lòng người mộ điệụ Mai Đình xuất hiện trong lòng Hàn Mặc Tử với dáng một thiếu nữ trẻ trung, xinh đẹp, tài hoa, lại đang ôm ấp một tình yêu đến dại khờ với nhà thơ kiệt xuất.

Mai Đình táo bạo vượt qua mọi ngăn trở trước mắt để đến bên cạnh người thi sĩ bất hạnh nàỵ Rốt cuộc chàng thi sĩ chẳng những không tài nào cách ly nổi nàng mà còn bị nàng chinh phục đến tận xương tủỵ

Thế nhưng căn bệnh quái ác đã chặn đứng bước chân tình yêu ấỵ HMT phải dùng tất cả nghị lực để đè nén nỗi yêu đương sôi sục, không dám đụng vào người Mai Đính, ví sợ lây bệnh cho người yêu.

Mai Đính kể: những phút ấy, mặt HMT đỏ rần lên rồi tím đi, còn Mai Đính cũng chết cả ruột gan, không biết phải xử trí làm sao....

Tính yêu của hai người đã đạt ttới mức chín mùi về cả lý trí lẫn tính cảm, nhưng lại bị cấm kỵ về mặt thể xác.

Độc giả thân mến!

ĐÔI HỒN là khúc hòa tấu tình yêu của hai giọng thơ nam-nữ tài hoa, hai âm sắc khác nhau nhưng hòa quyện và ứng đáp với nhau, tạo nên một âm hưởng chung, khi thiết tha nồng cháy, khi tê tái bi thương, khiến chðng ta xúc động và thương cảm. Đó chính là vẻ đẹp tuyệt vời mang đày tính bi kịch của một tình yêu cao cả cộng với tài năng, giữa một cảnh ngộ éo le nghiệt ngã.

ANH HỨA ĐI ANH
Mai Đình

Em đã yêu anh đến dại người,
Lòng em ngày tháng dễ nào nguôỉ
Yêu anh trên hết tình yêu mến,
Và sẽ yêu anh suốt một đờị

Yêu anh trong lúc anh lâm chung
Mới thấy tình em yêu lạ lùng,
Rải hết bầu trời e chưa lấp,
Mong anh lành mạnh mới đang công

Anh lành anh sẽ tặng em chỉ
Tặng cả đời anh, cả hồn thi
Với tất những gì anh ước vọng,
Cả hồn, cả xác, cả tình sị

Anh hứa đi anh, hứa thế nghe!
Cho em tưởng tượng, em say mê,
Em quên ngày tháng, đời đau khổ
Để đón hồn anh lúc tái tệ

BIẾT ANH
Mai Đình

Em nhớ lần đầu em biết anh
Nhờ vần thơ mới dệt thêu tình
Lòng em rung động từ hôm ấy
Trong những đêm trăng tưởng bóng hình.

Còn anh, em đã gặp anh đâủ
Chỉ cảm vần thơ có những câu
Âu yếm, say sưa, đầy mộng đẹp
Xui lòng tơ tưởng suốt đêm thâụ

Rồi buổi chiều kia em tới thăm
Thăm người thi sĩ chốn xa xăm
Mà vần thơ mới làm rung động
Xa gọi hồn em mau tới gần.

Kịp nghĩ miệng đời hay mỉa mai
Tảng lờ ngừng bước và im hơi
Mộng hồn em gửi theo chiều gió
Để được gần anh ngỏ ít lờị

Rồi liền hôm ấy em xa anh
Với nỗi nhớ nhung, với hận tình
Với cuốn thơ văn anh gửi tặng
Với lòng tưởng tượng ảnh hình anh

BIỆT LY
Mai Đình

Em theo mây gió anh ơi,
Em đi đi mãi vào nơi vô hình.
Yêu anh trên bước phiêu linh,
Để lòng bớt khổ, để tình bớt đaụ

Lòng anh là một con tầu
Đón em giữa bến u sầu phải chăng?
Gặp anh em nhớ hôm rằm,
Mất anh em bắt chị Hằng thường em!

Đời em như giấc cô miên,
Mất anh là mất cả niềm yêu thương.
Thơ em anh ướp đầy hương
Tính em anh giữ về phương nào rồỉ

Đời em còn một anh thôi,
Nếu ngày ly biệt là đời em tan!
Thương hoa chớ để hoa tàn,
Yêu ai chớ để đoạn tràng riêng ai!

ĐÀN NGỌC
Hàn Mặc Tử

Điện Hàm Chương, Mai Hoa còn rớt ngọc
Xiêm nghê nàng ven vén để hương laỵ
Nốc đi cho làn phấn điểm màu say,
Cho rung động toàn thân người rớm khóc!

Rồi muôn xuân đã mơ chiều thổn thức
Đều run lên như thể tấm hồn mơ
Ai gieo chi thương tiếc giữa đường tơ
Cho lỡ dở vang lên từng tiếng nấc?

Nguồn sáng láng lờ đi trong sự thật
Trong ảo huyền và trong cả mê lỵ
Ai nỡ nào cắt nghĩa tới hàng mi
Là ứ lại, là trào ra nước mắt?

Bằng trăm tiếng vẽ ra trăm màu sắc
Với đôi tay, nàng trút hết đê mệ
Dạ lan hương bừng mở cánh e dè
Trong khúc nhạc rên đều hơn gió tớt

Đàn ngọc đã rít lên chiều nả nớt
Tôi kêu rên van khóc, lạy nàng thôi
Hãy uống đi, cốc rượu ngấm đầy hơi
Chan chứa vị nồng say đêm hiệp cẩn!

Nàng! Lạy nàng! Hãy nghe tôi cầu khẩn.
Hãy khoan tay, cầm lại trí tương tư
Đang chờn vờn như nguồn sáng ngất ngư
Đang lướt mướt trong muôn màu hoa lệ!

Trên cung bậc, hãm mau niềm ngọc kể
Với lòng rung, ngưng hết cả thanh âm,
Cho lửng lơ chới với điệu phong cầm
Cho tôi bớt bồi hồi trong một phút!

ĐIỆU ĐÀN ÊM ÁI
Mai Đình

Đắm đuối say sưa điệu nhạc vàng
Bên người yêu, gảy khúc tình tang
ĐÔI HỒN hô hấp làn hơi thở
Và sẽ đi chung một nẻo đường.

Chưa có bao giờ ta thấy say
Cho lòng ngây ngất tuổi thơ ngây
Mà sao nay bỗng như điên dại
Bởi khúc người đàn gẩy qúa haỵ..

Thôi chết, vô tình tôi đã quên
Ôm hình ảnh ấy giấu trong tim.
Trời ơi! Đến lúc ta hay được
Thì cả hồn ta đã đắm chìm.

Dại qúa mà lòng chẳng chịu khôn,
Đi tìm đau khổ để mà chôn,
Từ đây có lẽ hồn ta đã
Bị Trái tim người chiếm hẳn luôn

Này chàng nhạc sĩ của ta ơi!
Chớ thấy hồn ta chiếm được rồi
Mà bỏ khúc đàn không gảy nữa,
Cho lòng ta chết, lệ ta rơi!

Đêm vắng lòng ta vẫn đợi chờ
Khúc đàn êm dịu tự xa mơ
Gởi hồn ta nhập trong đàn ấy
Thu lấy dư âm khắp bến bờ...

Ta ở, lòng chàng sẽ ngất ngây
Khi đàn nắn phím lúc lên dây,
Ta như cô bé đầy ngoan ngoãn
Tùy cái tay chàng điểm đắm saỵ..

ĐỢI CHỜ
Mai Đình

Lệ Thanh ơi! vắng anh trong hai tháng,
Sáu mươi ngày dằng dặc nỗi nhớ nhung.
Những đêm thâu em sẽ nấp dưới bóng tùng,
Để hấp thụ lấy hồn anh đương chới với,
Cùng hồn anh đi khắp hết cõi không trung,
Tìm cho ra những lạc thú, những máu hùng,
Thu hết cả vào lòng cho khoan khoáị

ĐÔI TA
Hàn Mặc Tử

...Mà anh hay em, trong tim đều rạn
Đều chôn sâu hình ảnh một người mơ
Bây giờ đây quấy quýt hiện bây giờ
Chỉ biết có đôi ta là đang sống
Đang cho nhau ngọt ngào và đang mộng
Cố làm lơ không biết đến thời gian
Đến những tình duyên chung quanh thất vọng
-Nhiều hành tinh tan đi vì đã lỏng
Ôi muôn năm! Giấc mộng đã đời chưả
Lúc ấy sóng triều rên rỉ chưa bưa
Cứ nhắm mắt, cứ yêu nhau như chết.
Cứ sảng sốt, tê mê và rũ liệt
Đừg nghe chi âm hưởng địa cầu đang
Vỡ toang ra từng mảnh, cả không gian
Cả thời gian, từ tạo thiên lập địa
Đều trộn trạo, điều hòa và xí xóa
Thành hư không như tình ái đôi ta

GHEN TRĂNG
Mai Đình

Hôm nay sáng tỏ cung Hằng
Khiến lòng em nhớ hôm rằm bên anh
Hãi hùng em sợ trăng thanh.
Vắng em, anh lại tự tình cùng trăng.
Hôm xưa, anh đã nói rằng
"Chị Hằng, hẳn chị đã bằng em chưả"
Vì em là một nàng thơ
Của chàng thi sĩ ước mơ mộng vàng.
Em có điệu nhạc du dương,
Có đôi mắt ngọc để chàng say mệ
Nếu anh quên hết lời thề,
Em đòi tất cả những gì của em!
Ví lòng em đã qúa ghen
Chị Hằng, sao chị lại thèm duyên tả
Những đêm u ám trăng mờ,
Em buồn em sợ như là mất anh.
Cớ sao trăng lại ẩn hình
Hay là trăng ở bên anh lúc nàỷ
Có chăng anh hãy tỏ bày
Để em bớt sợ những ngày còn xạ

GHEN VỚI LỆ KIỀU
Mai Đình

Anh thất vọng vì anh vô hy vọng
Với người yêu duy nhất của anh kia,
Lấy mộng lòng mong gửi tấm tình si
Anh cố gỡ nó càng thêm buộc chắc.

Em như kẻ tha phương cầu thực
Tìm tình yêu với chất đẹp vô song.
Được yêu rồi em giữ chặt trong cung
Khóa cửa lại ngoài đề "cung cấm".

Em ghen lắm anh ơi, em ghen lắm!
Anh liệu chừng đừng tưởng đến em chi!
Để đời em mưa gió lấp vùi đi,
Thà như vậy mà không đau đớn mấỵ

Anh không chịu em cũng xin van lạy
Tha cho em, đừng vương vấn vào yêu
Để cho anh được tưởng đến Lệ Kiều
Người anh đã phô bày trên mặt báọ

Nói hết ghen là thiệt em nói láo
Anh đừng tin và cứ tưởng em còn...
Vì hiện giờ em lại thấy ghen hơn
Tim còn đập, còn yêu, còn ghen mãi

HẠNH PHÚC
Mai Đình

Buổi đầu xuân giữa mùa hoa nở rộ.
Đúng hẹn kỳ, ta về với tân lang.
Ngày vu quy ta mừng vui hớn hở
Tối tân hôn chàng đẹp đến mê hồn!

Rượu quỳnh tương chàng dâng ta uống cạn,
Đàn ngọc trao, ta dạo khúc nghê thường.
Chàng nói khẽ: anh yêu em vô hạn,
Phút tương phùng anh dâng trọn niềm thương.

Ta đã ở bên chàng nơi cõi tục,
Quyết không về điện ngọc sống cô đơn.
Bốn bàn tay cùng chung xây hạnh phúc,
Túp lều tranh hơn cả cõi thiên đường.
***
Bỗng một hôm có chiếu trời ban xuống
Hết nợ rồi, đòi ta lại non tiên.
Nhưng hôm qua ta cùng chàng mới uống
Chén rượu thề: trần tục ở cho yên

Ta vội bảo sứ thần mau trở lại
Tâu Ngọc Hoàng: ta chẳng chịu về đâu
Ta đã hưởng biết bao điều êm ái,
Xa chốn này ta sẽ phải sầu đaụ

Vì Thượng đế ngày đã ra lệnh cấm
Không cho người được hưởng thú thương
yêụ
Nếu ta về, ta sẽ mang theo hận
Tiếc cõi trần hạnh phúc để cho tiêụ

Ta thử hỏi: tục, tiên, đâu hơn đã?
Tiên là gì mà chẳng được ái ân?
Ta gửi tấu trên Ngọc Hoàng lượng cả
Xét cho ta uất ức của muôn tiên.

Sứ đi rồi, chàng nhìn ta âu yếm:
- Em của anh thiệt đã hợp lòng anh!
Ngâm thơ đi, ngâm cho hồn tê điếng
Theo điệu đàn êm ái giữa thời xanh!

HƯƠNG THƠM
Mai Đình

Ta là tiên, ta là tiên thượng giới
Xuống hồng trần để ban những hương thơm.
Nhưng không đâu, kẻ phàm phu đừng đợi,
Đừng yêu cầu, ta chẳng chút lòng thương!

Hương ta chỉ ban cho người khác thế,
Những trích tiên rực rỡ ánh ban mai,
Vì lầm lỗi một hôm chầu Thượng đế
Rơi chén vàng nên đọa xuống trần aị

Rẽ mây gió, ta đi tìm cho khắp,
Luyện mắt thần ta liếc khắp năm châụ
Kìa đây thôi! Kìa đây đang tụ tập
Mảnh hồn thơ lai láng biển u sầụ

Ta vội gọi tên một chàng thơ ấy,
Này Lệ Thanh, chàng còn nhớ ta chăng?
Thiếp cùng chàng có nợ duyên kia đấy!
Ngọc nữ đây, và đó chính là Kim Lang

Căn nợ trước bởi chúng ta tội lỗi
Nên Ngọc hoàng ngài giận mới đày đi
Bắt xa nhau để đền cho xong tội
Em trở về trong một buổi vu quị

Này bình hương trời ban riêng ta hưởng
Cất đi chàng, cất cho kín chàng ơi!
Ta sẽ chờ trong một ngày vui sướng
Mở hương ra cho bay khắp trần aị

Thôi từ giã vì ta chưa hết nợ,
Sáu mươi ngày ta hãy trả cho xong.
Chỉ đầu xuân trong một mùa hoa nở
Em trở về trong một tối đầy trăng...

LƯU LUYẾN
Hàn Mặc Tử

Chửa gặp nhau mà đã biệt ly
Hồn anh theo dõi bóng em đi
Hồn anh sẽ nhập trong luồng gió
Lưu luyến bên em chẳng nói gí.

Thơ em cũng giống lòng em vậy
Nghĩa là thơm tho như ánh trăng,
Mềm mại như là tơ liễu rũ
Âm thầm trong áng gió bâng khuâng.

Anh đã ngâm và đã thuộc làu
Cả người rung động bởi thương đau,
Bởi vì mê mẩn, víkhoan khoái
Anh cắn lời thơ để máu tràọ..

Lời thơ ngậm cứng không rên rỉ
Mà máu tim anh vọt láng lai!
Thơ ở trong lòng reo chẳng ngớt
Tiếng vọng thiết tha dội khắp nơị

Em đã nghe qua em đã hay
Tình anh sao phải chứng mê saỷ
Anh điên anh nói như người dại,
Van lạy không gian xóa những ngàỵ

Những ngày đau khổ nhuốm buồn thiu,
Những sóng mây lam uốn dập dìu,
Những mảnh nhạc vàng rơi lả tả,
Những niềm run rẩy của đêm yêụ

Anh đứng cách xa hai thế giới
Lặng nhìn trong mộng miệng em cười,
Em cười anh cũng cười theo dõi
Để nhắn hồn em đã tới nơị

NHỚ THƯƠNG
Hàn Mặc Tử

Trầm ngán nghê bay trong lãnh cung
Xuân thơm bối rối ngọt vô cùng
Ôi chao, Thánh thượng vô tâm qúa,
Lòng thiếp buồn như một tấm nhung!

Ở đây châu báu vô tri hết
Pho sách quần phương lộ ý nhiều
Hãy tìm cho được hoa cung cấm
Xem thử trong hoa có mỹ miềủ

Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưả
Trời ở trong đây chẳng có mùa
Không có miền trăng và ý nhạc
Có người cung nữ nhớ thương vuạ

Đừng ai nhắc nhở đến xuân trong
Vô số là xuân chiếm mọi lòng
Mỗi người đều có xuân riêng cả
Thiếp viết xuân lên mảnh lụa hồng.

RƯỢU TRĂNG
Hàn Mặc Tử

A ha! Ta rượt theo trăng
(Ta rượt theo trăng)
Trăng bay lả tả ngã trên cành vàng
Tới đây (là nơi) tôi được gặp nàng
Rủ rê, (rủ rê) hai đứa đi vào rừng hoang
Tôi lượm lá trăng làm chiếu trải
Chúng tôi kề đầu lên khối sao băng
Chúng tôi nói chuyện bằng hơi thở
Dần dần hoa cỏ biến ra thơ
Chúng tôi lại là người của ước mơ
Không xác thịt chỉ có linh hồn đang mộng.
Chao ôi! Chúng tôi rú lên ví kinh động
Vì trăng ghen, trăng ngã, trăng rụng xuống mình
hai tôị

Hoảng lên xong lại cả cười
Tôi toan níu áo, nàng thời theo trăng.
A ha! Ta đuổi theo trăng
Ta đuổi theo trăng, trăng, trăng, trăng!
Thả nàng ra, hãy thả nàng ra!
Nàng là châu báu của ta trong đờị
Đố trăng: trăng chạy đường trời!
Ta rú một tiếng, trăng rơi tức thì!

TAN RÃ
Mai Đình

Trên đường vô định dẫn em đi
Đem lạị cho anh những mộng gì?
Đem lại cho em bao ý chết
Bao tình tuyệt vọng lúc chia lỵ

Anh chỉ như là mây gió thôi,
Em ghì sao được gió mây trôỉ
Ngậm ngùi nhìn cảnh đời hiu quạnh
Tê tái cõi lòng lệ ứa rơị

Em biết yêu anh đã muộn màng
Mà lòng sao vẫn thấy càng thương
Tim em ngừng đập từng cơn một
Khi cõi lòng em đã tỏ tường

Em trách sao anh chẳng thiệt tình
Để em xây đắp mộng yêu anh
Rồi anh lại phá bao nhiêu mộng
Em đã ví anh đắp mộng thành.

Thôi nhé, từ rày đã biệt ly
Trên đường hiu quạnh dẫn em đi,
Món qùa "cô độc" em nâng lấy
Tạo hóa ban kia nghĩ ngợi gì?

Một khi anh ở chốn xa xăm
Đã với người yêu đắp mộng vàng,
Nhìn cõi hư vô anh hãy nghĩ
Đời em đã chết, mộng em tan.

THAO THỨC
Ý thơ của Mai Đình,
lời Hàn Mặc Tử

Lạnh qúa ánh trăng không sáng mấy
Cho nên muôn dặm ở ngoài kia
Em đang mong mỏi, em đang nhớ
Bứt rứt lòng em muốn trở về.

Nhưng xa xôi qúa biết làm saỏ
Lấy trí tương tư đo được nàỏ
Em cứ vùng vằng, em thở dốc
Tình Thương trong dạ mãi xôn xaọ

Thôi em chán qúa, em buồn qúa
Anh của em giờ, cười với aỉ
Nói những gì đâủ Tức tối lạ!
Em hồ nghi mãi, giận không thôị

Lạnh qúa, ánh trăng không sáng mấy
Cho nên chăn chiếu vẫn so le
Nếu hay thương nhớ là thương nhớ
Em dại gì đâu, ngủ thiếp đị

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ
Hàn Mặc Tử

Hiểu gì không, ý nghĩa của trời thơ,
Của hương hoa trong trăng nhờn nhợt bấy
Của lời câm muôn vì sao áy náy
Hiểu gì không, em hỡi hiểu gì không?

Anh ngâm nga để mở rộng cõi lòng
Cho trăng sao tràn trề say chới vớị
Cho nắng hường vấn vương muôn ngàn sợi
Cho em buồn trời đất ứa sương khuyạ

Để em buồn, để em nghiệm cho ra
Cái gì kết lại mà thành tinh tú?
Và uyên ương bởi đâu không đoàn tụ?
Và tình duyên, sao lại dở dang chi ?

Và vì đâu gió gọi giận lời đi ?
Lời đi qua một chiều trong kẽ lá.
Một mùi hương mới nửa chừng sa ngã
Anh nếm rồi ý vị của hồn mợ

Mai Đình ơi! Em còn giữ ý thơ
Trong đôi mắt mùa thu trong leo lẻo
Ở xa xôi lặng nhìn anh khô héo
Bên kia trời đang chụp cả hồn anh

Hãy van lơn ở dưới chân Bàn Thành
Cho yêu ma muôn năm vùng trỗi dậỵ
Náo không gian cho lửa lòng bùng cháy
Để làm cho rung động đến người tiên

Đang say sưa trong thế gới ảo huyền
Đang trửng giỡn ở trên sông Ngân biếc.
Anh biết trước sẽ có ngày cách biệt
Ngó như gần song vẫn thiệt xa khơị

Lau mắt đi đừng cho lệ đầy vơi,
Hãy mường tượng một người thơ đang sống
Trong im lìm, lẻ loi trong dẫy động
Cũng hình như, em hỡi, động Huyền Không

Mà đêm nghe tiếng nấc, ở đáy lòng
Ở trong phổi, trong tim, trong hồn nữạ
Em cố nghĩ ra một chiều vàng úa
Lá trên cành héo hắt gió ngừng ru

"Một mối tình nức nở giữa âm u
Một hồn đau rã lần theo hương khói
Một bài thơ cháy tan trong nắng rọi
Một lời run hoi hóp giữa không trung
Cả niềm yêu, ý nhớ, cả một vùng
Hóa thành vũng máu đào trong ác lặn".

Đấy là tất cả người anh tiêu tán
Cùng trăng sao bàng bạc xứ Say Mơ
Cùng tình em tha thiết như văn thơ
Ràng rịt mãi cho đến ngày tận thế.
(12-1939)

TUYÊN BỐ
Mai Đình

Tôi chẳng sợ cảnh nghèo hèn đói khó,
Tôi không kiêng thứ da thịt khác người,
Vì lòng tôi, tôi chỉ biết yêu thôi
Và thân thể có phải đâu châu ngọc?

Tôi yêu chàng đã khắc sâu vào tim óc,
Tôi thờ chàng như một vị thần linh,
Dẫu vì chàng đời tôi phải hy sinh
Tôi chấp nhận không so đo tính tóan.

SÁNG LÁNG
Hàn Mặc Tử

Sông Ngân đã im lìm không tiếng sóng,
Mà lòng anh rào rạt mãi không thôi!
Ở tầng cao khúc nghê thường đồng vọng,
Nghe gì đâu em hỡi, ráng mây trôi!

Anh đã thoát hồn anh ngoài xác thịt
Để chập chờn trong ánh sáng mông lung,
Để tìm em đưa hai tay ràng rịt,
Mảnh tình thiêng ngả ngốn giữa không trung.

Anh đã gặp hồn em đương chới với,
Bến Mê hà trên dải nước mênh mang,
Anh đã đón tình em bay phấp phới
Như hương trăng đằm thắm cõi không gian.

Chúng ta biến, em ơi, thành thanh khí,
Cho tan ra hoà hợp với tinh anh
Của trời đất, của muôn vàn ý nhị,
Và tình ta sáng láng như trăng thanh!