Thơ
Kém hai tuổi xuân đầy chín chục.
Số thầy sinh phải lúc dương cùng. (2)
Đức thầy đã mỏng mòng mong,
Tuổi thầy lại sống hơn ông cụ thầy.
Học chẳng có rằng hay chi cả.
Cưỡi đầu người kể đã ba phen; (3)
Tuổi là tuổi của gia tiên,
Cho nên thầy được hưởng niên lâu ngày.
ấy thuở trước ông mày chẳng đỗ, (4)
Hóa bây giờ cho bố làm nên;
Ơn vua chửa chút báo đền,
Cúi trông hổ đất, ngửa lên thẹn trời.
Sống không để tiếng đời ta thán,
Chết được về quê quán hương thôn;
Mới hay trăm sự vuông tròn,
Sống lâu đã trải, chết chôn chờ gì?
Đồ khâm liệm chớ nề xấu tốt,
Kín chân tay đầu gót thời thôi;
Cỗ đừng to lắm con ơi,
Hễ ai chạy lại, con mời người ăn.
Tế đừng có viết văn mà đọc,
Trướng đối đừng gấm vóc làm chi;
Minh tinh (5) con cũng bỏ đi,
Mời quan đề chủ (6) con thì không nên.
Môn sinh (7) chớ bổ tiền đặt giấy,
Bạn của thầy cũng vậy mà thôi;
Khách quen chớ viết thiếp mời.
Ai đưa lễ phúng con thời chớ thu.
Chẳng qua nợ để cho người sống,
Chết đi rồi còn ngóng vào đâu!
Lại mang cái tiếng to đầu,
Khi nay bày biện, khi sau chê bàn.
Cờ biển của vua ban ngày trước,
Khi đưa thầy con rước đầu tiên;
Lại thuê một lũ phường kèn,
Vừa đi vừa thổi mỗi bên dăm thằng.
Việc tống táng nhung nhăng qua quýt,
Cúng cho thầy một ít rượu hoa;
Đề vào mấy chữ trong bia,
Rằng: "Quan nhà Nguyễn cáo về đã lâu".
1. Theo ý kiến một số cụ già ở địa phương nhà thơ, thì bài này là do cụ Trần Tán Bính dịch trong buổi lễ đưa ma cụ Nguyễn Khuyến.
2. Dương cùng: ý nói nhà thơ đã đến ngày tận số.
3. ý nói: nhà thơ qua ba kì thi đều đỗ đầu bảng (tam nguyên).
4. Ông cụ thân sinh nhà thơ thuở trước cũng là chân học khoa cử, nhưng không đỗ đạt cao.
5. Minh tinh: một mảnh lụa, mảnh vải hoặc mảnh giấy đề tên hiệu, tên thụy, tuổi và chức tước, địa vị người chết trong khi đưa đám ma.
6. Đề chủ: viết tên và hiệu người chết vào. Việc viết này thường được coi là tôn trọng, nên phải mời người có chức tước làm.
7. Môn sinh: học trò cùng học một thầy.
88. Xanh môi
Lượt xem: 26365
17/12/2014 16:57
Thân gửi Dương Quân
Bàng hoàng áo mới hồn xưa
Chuyện thần tiên đã nắng mưa hết chồng
Nước trôi tăm cá đau rong
Quê người lận đận biển sông chập chờn
85. Phù sinh
Lượt xem: 19104
17/12/2014 16:56
Cạn sông mây chở bóng cầu
Biển khô tăm cá thuyền sầu chở kinh
Chiều đeo đỉnh núi phù sinh
Thương ta dứt sữa đau mình sẩy thai!
84. Hoa nắng
Lượt xem: 28729
17/12/2014 16:55
Thương tặng con Minh Thư & Anh Thư & Thiên Thư
Chim vui gọi giọt nắng vàng
Sương tan cho nắng reo ngoan gót hồng
Mây lành thương suối nhớ sông
Tre già ngơ ngác chờ mong măng tròn!
83. Lụa hồng
Lượt xem: 31151
17/12/2014 16:53
Tựa má kề vai thực ngọt ngào
Hẹn hò gom hết cả trăng sao
Bên trời chung thủy, đêm tiền kiếp
Đưa lối chỉ đường những kiếp sau!
Nửa mảnh hồn đau
Lượt xem: 12167
17/12/2014 16:52
Nửa mảnh hồn đau thương gửi thơ
Mai sau còn lại bóng mực mờ
Hay là tro bụi như thân xác
Mồ hoang mả lạn cỏ cháy khô ?
Cho trăng ăn mật tháng giêng
Lượt xem: 21185
17/12/2014 16:52
Đổi đời khói bóng viễn du
Áo cơm mặc kệ cai tù nhân gian!
Thiên hương quốc ngữ cao sang
Phù sa gieo mộng Hương nàng ướt mơ...
Mộng tết bình yên
Lượt xem: 27189
17/12/2014 16:51
Tròn trăng tháng chạp tàn năm cũ
Ngơ ngẩn quê người nước đá đông
Tự do cầu thực tìm đường sống
Tay trắng mộng đầy hồn núi sông !
Cõi sầu riêng
Lượt xem: 19243
17/12/2014 16:50
Câu thơ ngây dại đã chết rồi
Trăm năm thương bóng tôi tìm tôi
Mồ hoang cỏ uá hồn ma đói
Rã gánh hát rong bán chợ trời !
Trăng cảo thơm
Lượt xem: 14278
17/12/2014 16:49
Có phải em về ngoan dáng thu
Gót nai ngơ ngẩn áo sương mù
Vòng lưng giáng tuyết vai mây trắng
Hoa mưa lá nắng mắt tình thư ?
76. Dòng sông lãng quên
Lượt xem: 18319
17/12/2014 16:48
Thân tặng Dương Quân (1)
Chân tay rồi cũng sẽ bỏ ta
Mắt môi tan biến với màu hoa
Trái tim khô héo thành dấu hỏi
Cơm áo lạnh lùng quên thịt da!
Hiển thị 361 - 370 tin trong 1257 kết quả