Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Nhớ một thuở cùng bao thiếu nữ
Mà nay gò mả, ma rừng.
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Có của nhà vẫn còn ham tơ nhú
Ngồi chẳng yên, hồn dạ cứ vi vu.
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga
Trinh tiết thời nay em mở cửa
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
LỜI BÌNH: Dường như ban đầu khi sáng tác bài thơ này tác giả chỉ có ý định viết chơi. Mái tóc một thời trẻ tuổi nhà thơ đã cùng dan díu với bao nàng thiếu nữ xinh đẹp, thế mà giờ đây:
Nửa đời tóc hoá thành đá cả
Rụng vãi thềm đầy phủ quanh trăng...
Chỉ còn biết ve vãn bên các bà gái goá? Ta hãy đọc đến câu thơ thứ năm:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Buồn đến chảy nước mắt mà đau xót. Nhưng câu thơ tiếp sau thì lại thật thi ca:
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Lời thơ khá uyển chuyển và phong hoa. Tuy nó mô tả những dòng nước mắt lã chã rơi xuống mùa thu của đất trời, nhưng lại tạo thành tứ thơ hay:
Tai nghe tóc ve bên bà gái goá
Nhặt câu thơ rơi, lệ lã chã mùa thu…
Sự chuyển đổi giọng và nhịp của những câu thơ như thế mang nhiều tính nhạc, kết hợp với nghĩa thơ để gây một âm hưởng trong rung cảm của trái tim, đưa thi phẩm trở thành một bản thơ trữ tình thi vị. Những câu thơ rơi được tác giả nhặt lên ấy, hoà với dòng lệ đời chảy xuống mùa thu xao xiết buồn. Một mùa thu của tình yêu muốn được mơn trớn và vuốt ve:
Trên kia nguyệt không quần như đã
Đêm thơm chùa, trắng dã tấm thân nga...
Đêm Tóc Đá là một bài thơ tình khá lãng mạn, ẩn chứa một nỗi lòng hiu hắt và khát vọng của tuổi hoa niên! Nhưng ngòi bộc phá nổ của bài thơ chính nằm ở trong câu thơ kết, nó chứa chất cả nỗi nhân tình thế thái:
Ngai vàng còn "dưới" cái em ta!
Mang ngai vàng là biểu tượng cho quyền lực tối cao thời vua chúa, đặt nó "dưới" cả cái... của đàn bà? Một câu thơ rất Hồ Xuân Hương, cay độc. Văn thơ thường mượn xưa nói nay, không phải nó chỉ ám chỉ mỗi ngày xưa mà còn về cả hôm nay. Suy cho cùng chẳng cái gì bằng “cái ấy” của đàn bà. Ý trong nghĩa đen, là khởi điểm cho cả chính trị và triết học!
Nhưng về nghĩa bóng, câu thơ bộc lộ một ý nghĩa phản biện xã hội. Chính câu thơ kết như thế đã nâng tầm vóc thi phầm Đêm Tóc Đá cao lên trong hàng bậc của thi ca.
NGỌC BÍCH
Trích tập "Phê bình & tiểu luận thi ca Phạm Ngọc Thái" 2013.
Anh yêu hỡi
Lượt xem: 24571
19/12/2014 15:52
Tác giả: Mỹ Linh
Anh yêu hỡi, em lặng nghe anh nói
Lời tỏ tình ngọt lịm cả thâm tâm
Trong đêm thâu như tiếng nhủ thì thầm
Tình anh đó, trong tầm tay em với
Mộng tình là thật
Lượt xem: 21429
19/12/2014 15:50
Tác giả: ThanhThanhsingle. Nguyễn Thanh Thanh
Với ta ra ngẫn vào ngơ
Sáng, trưa, chiều, tối bơ phờ nhớ ai ?
Gặp chi sau ngắn, không dài !
Ngỡ ngàng, bối rối và hay ngập ngừng
Mùa xuân tháng hai
Lượt xem: 26704
19/12/2014 15:49
Tác giả: Đỗ Hồng
Xin mến tặng người thơ chưa quen biết ttqv.
“Xin hãy tặng nhau” những gì đã mất
“Khúc giao mùa” giờ cũng nhạt dư âm
Có còn ai trong cuộc sống thăng trầm
Sẽ ngồi lại bên ta “chiều hoang vắng”
Ngày hiến chương nhà giáo
Lượt xem: 21997
19/12/2014 15:48
Tác giả: ThanhThanhsingle. Nguyễn Thanh Thanh
Hai mươi mười một ngày dương
Hiến chương nhà giáo mở đường tương lai
Việt Nam đã chọn lấy ngày
Tôn vinh sự nghiệp uốn ngay rèn người
Ngày mai không có mặt trời
Lượt xem: 22150
19/12/2014 15:47
Tác giả: Đỗ Hồng (Dohuhong)
Ngày mai tới bầu trời đầy bụi cát
Nhìn quanh ta không còn bóng loài người
Bởi tình người lâu ngày rồi cũng mất
Còn hận thù làm đất lở sông trôi
Nữ hoàng của các nữ hoàng trời sao
Lượt xem: 19251
19/12/2014 15:47
Tác giả: Lâu Văn Mua
Em như là hoa chẳng son hồng cánh phấn
Vẫn thiên hương quốc sắc
Với anh em là mĩ nhân tuyệt đại
Em như hòn lửa đưa anh vào thế giới loài chim bay
Sao mãi chỉ yêu
Lượt xem: 18871
19/12/2014 15:45
Tác giả: Nguyên Đỗ
Sao mãi chỉ yêu có một người
Chân trời góc bể chốn xa xôi
Người thương tri kỷ không hay biết
Nỗi nhớ hắt hiu xâu xé đời
Tình yêu và phước hạnh
Lượt xem: 18948
19/12/2014 15:44
Tác giả: Tiểu Minh Ngọc
Cầu xin Chúa của muôn loài,
Ban cho bạn thấy, sáng ngời Ơn Cha,
Xin cho bạn thấy bao la,
Tình yêu thương đó, vượt xa ý đời,
Tôi khách đa tình ...
Lượt xem: 20278
19/12/2014 15:43
Tác giả: Cành Cong
Tôi khách đa tình, Em giai nhân
Nghĩa là tiền kiếp đã nợ nần
Có khi ... Tôi : gã xây hồ nguyệt
Một thuở vay Em ... nợ rửa chân
Tôi khách đa tình, Em giai nhân
Nghĩa là tiền kiếp đã nợ nần
Có khi ... Tôi : gã xây hồ nguyệt
Một thuở vay Em ... nợ rửa chân
Trái tim tôi
Lượt xem: 29849
19/12/2014 15:41
Tác giả: Vietnam
Trái tim tôi có cánh
Sợ cùm gông ngục tù
Nỗi buồn thường xa lánh
Tung trời mây lãng du
Hiển thị 1251 - 1260 tin trong 2681 kết quả