Thơ

xv. Nhà Mạc (1527 - 1592)

1. Ngoại-giao và nội-chính của Mạc-Đăng-Dung

Mạc rầy rõ mặt tiếm-cường,
Thăng-long truyền nước, Nghi-dương dựng nhà.
Dỗ người lấy vẻ vinh-hoa,
Nhưng lòng trung-nghĩa ai mà sá theo.
Cầu phong sai sứ Bắc-triều,
Dâng vàng, nộp đất nhiều điều dối Minh.
Lê-thần có kẻ trung-trinh,
Trịnh-Ngung sang đến Bắc-đình tỏ kêu.
Minh tham lễ hậu của nhiều,
Phụ tình trung-nghĩa, quên điều thị-phi.
Đăng-Dung thỏa chước gian-khi,
Tuổi cao rồi lại truyền về Đăng-Doanh.
Mã giang đầu xướng nghĩa-thanh,
Gần xa đâu chẳng nức tình cần-vương.
Được thua mấy trận chiến-trường.
Nghìn-thu tiết-nghĩa đá vàng lưu-danh.

2. Nguyễn-Kim khởi-nghĩa phù Lê

Cành Lê có độ tái-vinh,
Xui nên tá-mệnh trời sinh thánh-hiền.
Đức vua Triệu-tổ ta lên,
Cất quân phù-nghĩa giúp nền trung-hưng,
Sầm-châu ỷ thế nguồn rừng,
Mười năm khai-thác mấy từng nước non,
Dù khi đỉnh-tộ suy mòn,
Cương-trù chưa nát vẫn còn tôn Lê.
Trang-tông lưu-lạc tìm về,
Chia binh Thúy đả, mở cờ Ai-lao.
Lôi-dương một trận binh giao,
Phá tan nghịch đảng tiến vào Nghệ-an
Cỏ hoa mừng rước xe loan,
Thổ-hào ứng nghĩa dân-gian nức lòng,
Tây-đô quét sạch bụi hồng,
Dặm-tràng thẳng trỏ ngọn đòng tràng-khu
Hẹn ngày vào tới Đông-đô,
Một hai thu-phục cơ-đồ thủa xưa.
Độc sao hàng-tướng tiến dưa!
Trước dinh Ngũ-trượng bỗng mờ tướng-tinh.

3. Trịnh-Kiểm tiến quân ra Bắc

Tiếc thay công-nghiệp thùy-thành,
Dể cho Trịnh-Kiểm thay mình thống quân
Sáu năm vừa hội hanh-truân,
Đỉnh-hồ đâu đã đến tuần mây che.
Trung-tông nhờ cậy dư-uy,
Mạc-thần mấy kẻ cũng về hiệu-trung.
Biện-dinh quân mạnh, tướng hùng,
Bốn phương hào kiệt nức lòng y-quang.
Đông-kinh trỏ ngọn việt vàng,
Phúc-Nguyên Mạc-chúa chạy sang Kim-thành.
Thần-phù thuyền-giã lênh-đênh,
Lại còn Kính-Điển đeo tình quấy trêu.
Quan-binh theo ngọn thủy-triều,
Duyên-giang một trận, nước bèo chảy tan.
Anh-tông nối nghiệp gian-nan,
Tây-đô một giải giang-san cõi nhà.
Mạc vào xâm-nhiễu Thanh-hoa,
Thái-sư Trịnh-Kiểm lại ra tiễu-bình.

4. Nguyễn-Hoàng vào Hóa-Châu

Hóa-châu có đất biên-thành,
Bốn bề sơn-hải trời dành kim-thang.
Trịnh-công tâu với Lê-hoàng,
Chọn người ra giữ một phương thành dài.
Bản triều Thái-tổ hùng-tài,
Gióng cờ ra trấn cõi ngoài từ đây.
Việt-mao khi đã đến tay,
Hoành-sơn một giải mới gây cơ-đồ.

5. Trịnh Mạc phân-tranh

Mặt trong đành đã khỏi lo,
Trịnh-công chuyên ý trì-khu cõi ngoài.
Quận Gia, quận Định mấy người,
Hưng, Tuyên binh-hợp các nơi thêm dầy.
Mạc dần suy yếu từ nay,
Vận Lê xem đã đến ngày trùng-hanh.
Đem quân về giữ Tây-kinh,
Bể Thanh lại lặng tăm kình như không.
Nhân khi Mậu-Hợp ấu-trùng,
Mở đường Phố-cát, qua sông Bồ-đề.
Mạc vào, quân lại rút về,
Mạc lui, quân lại bốn bề kéo ra.
Tuyết-sương trăm trận xông-pha,
Trịnh-Công vì nước cũng đà cần-lao.

6. Trịnh-Tùng chấp chính

Tuổi già vừa giải tiết-mao,
Con là Trịnh-Cối lại vào đổng-nhung.
Kiêu-hoang quen thói con dòng,
Binh quyền lại để Trịnh-Tùng thay anh,
Cối, Tùng một gốc đôi cành,
Vinh-khô đã khác, ân-tình cũng khuê,
Anh em mâu-thuẫn hai bề,
Thừa cơ Mạc lại kéo về nội-xâm.
Mạc lui, Tùng mới manh-tâm,
Ngoài trương thanh-thế, trong cầm quyền-cương.
Lại mưu tàn-hại trung-lương,
Vàng đưa ngoài cửa, búa trương dưới màn.
Tạ-tình phụ tấm niềm-đan,
Đem Lê-Cập-Đệ giết oan nỡ nào!
Bằng không nổi trận ba-đào,
Để cho xa-giá chạy vào Nghệ-an.
Giá-điền vừa mới hồi-loan,
Lôi-dương đã nổi tiếng oan giữa vời.
Thế-tông con thứ nối đời,
Trịnh-Tùng phù-lập cùng loài giả-danh.

7. Trịnh-Tùng diệt Mạc

Cõi ngoài giặc Mạc tung-hoành,
Bắc-hà cát-cứ mấy thành nhân-dân.
Giáng uy nhờ có lôi-thần,
Nhân khi Mậu-hợp đến tuần thiên-tru
Mạc-thần mấy kẻ vũ-phu,
Sao mai lác-đác, lá thu rụng-rời.
Xuất binh vừa gặp cơ trời,
Đường ghềnh len-lỏi ra ngoài Thiên-quan.
Tràng-khu một lối duyên-san,
Huyện-châu gió lướt, Tràng-an lửa nồng.
Bỏ thành, Mạc chạy qua sông,
Đuổi sang Phượng-nhỡn đường cùng mới thôi,
Kể từ Ngụy Mạc tiếm ngôi,
Năm đời truyền kế sáu mươi năm chầy.
Trần-ai quét sạch từ rày,
Về kinh ban yến, tiệc bầy thưởng công.

Các tác phẩm khác

Điều có thể Lượt xem: 35694
20/12/2014 19:34
Có thể một ngày mai em đến tìm anh
Tiếng guốc em sẽ làm đau cầu thang vắng
Em gõ cửa phòng; giật mình, rồi đứng lặng
Cửa mở rồi mà vẫn vắng bóng anh

Đừng xa anh Lượt xem: 38607
20/12/2014 19:33
Em đừng xa anh nhé
Để ngày nào anh cũng được nhìn em
Để tiếp sức cho nhau khi tâm hồn mỏi mệt
Để những nhọc nhằn có thể tạm thời quên

Gặp ở hiệu sách Lượt xem: 20704
20/12/2014 19:31
Những tác giả quen, những tác giả chưa quen
Lặng lẽ ngắm tôi từ giá sách
Chỉ mấy bước vào đây là tôi gặp
Dòng vui buồn cuộn chảy dọc thời gian

Giả thiết cô gái xấu Lượt xem: 14206
20/12/2014 19:30
Khủng khiếp hơn chuyện về các loài ma
Cái ung nhọt của nền mỹ học
Em hiện ra kinh hoàng như tiếng sét
Cái xấu tỏa từ em nhức nhối đến tận cùng

Gửi về Tam Đảo Lượt xem: 32294
20/12/2014 19:30
Buổi sáng em dắt anh lên thăm đền Bà Chúa
Tam Đảo mây bay trắng núi trắng rừng
Anh trở về xuôi em ở lại
áo trắng nhòa sương trắng rưng rưng

Hoa biển dâng người Lượt xem: 18489
20/12/2014 19:29
(Kính viếng hương hồn cha)

Không được về cùng cha đi biển
Những đêm dài con nghĩ thương cha
Đại dương chứa bao diều dữ dội
Mà cha con sức yếu tuổi già

Khi biết yêu Lượt xem: 38793
20/12/2014 19:28
Đến bây giờ tôi mới hiểu tình yêu
Thì không còn em nữa
Em xa rồi, thương em một thuở
Tôi vụng về làm quen với tình yêu

Không đề Lượt xem: 23598
20/12/2014 19:28
Anh không hiểu mình làm sao nữa
Khi đánh liều tìm đến nhà em
Ngõ tối, trời mưa, đường lầy lội
Anh run lên khi nhìn thấy ánh đèn

Lẩn thẩn Lượt xem: 25406
20/12/2014 19:26
Anh nhắm mắt quên đi
Anh cố tình xua đuổi
Nhưng em thật lạ kỳ
Làm hồn anh mệt mỏi

Làng tôi Lượt xem: 24212
20/12/2014 19:26
Làng tôi
Lưng dựa vào dãy núi
Mắt thẳng nhìn ra hướng biển khơi
Tôi là con của một vùng đồi

Hiển thị 391 - 400 tin trong 2286 kết quả