Thơ
xiii. Nhà Hồ và giặc nhà Minh (1400 - 1418)
1. Nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần
Quý-Ly gắm-ghé vạc Trần.
Quyết dời kẻ-chợ về gần An-tôn.
Đã xui truyền vị cho con,
Ngọc-Thanh lại kết oan-hồn một giây.
Gặp khi Thiếu-Đế thơ-ngây,
Khát-Chân, Trần Hãng đêm ngày hợp-mưu.
Hội-minh vừa mới lên lầu,
Ba trăm đồ-đảng cùng nhau hiệp-tình.
Dùng-dằng chưa kịp cất binh,
Hở cơ một phút tan-tành như tro.
Quý-Ly mới đổi họ Hồ,
Quốc-danh là hiệu Đại-Ngu chương-hoàng.
Truyền ngôi con cả Hán-Thương,
Tự xưng là Thái-thượng-hoàng ở trong.
Sai người dâng biểu cầu-phong,
Dối Minh xin để nối dòng quốc-quân.
2. Quân Minh diệt nhà Hồ
Nguyễn-Khang giả tiếng họ Trần,
Sang Minh xin lấy viện-quân đưa về.
Chi-lăng nghe động cổ-bề,
Lý-Bân, Mộc-Thạnh trỏ cờ tới nơi.
Quân Minh nhân thế đuổi dài,
Nhị Hồ mới chạy ra ngoài phương xa.
Núi Cao-vọng, bến Kỳ-la,
Đường cùng phải bắt cũng là trời xui!
Tôn-vinh kể được mấy hơi,
Sáu năm tiếm-vị, muôn đời ô-danh
3. Trần-Giản-Định chống Minh
Quý-Ly tội ác đã đành,
Rồi ra lại gặp người Minh hung-tàn.
Chia phủ, huyện, đặt quân-quan,
Cỏ cây đều phải lầm-than hội này
Dòng Trần chưa dứt một dây,
Triệu-Cơ còn rắp ra tay đồ-hồi.
Lại phù Giản-Định lên ngôi,
Cảnh-Chân, Đặng-Tất vua tôi hiệp-tình.
Mở cờ đánh với quân Minh,
Phá đồn Cổ-lộng, đốt thành Bô-cô.
Ví hay nhân thế tràng-khu,
May ra khôi-phục cơ-đồ cũng nên.
Trùng-hưng cơ-tự chưa bền,
Bỗng không đem kẻ tướng hiền giết đi,
Cho nên hào-kiệt bạn-ly,
Cánh vây không có, còn gì mà mong?
4. Trần-Trùng-Quang chống Minh
Tướng-môn lại có con dòng,
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mới cùng hợp mưu.
Một hai quyết-chí đồng-cừu
Cùng đem binh-sĩ ruổi vào Chi-la.
Lại tìm dòng-dõi Trần-gia,
Tôn-phù Quý-Khoáng, ấy là Trùng-Quang.
Đem binh vào phủ Thiên-tràng,
Đón vua Giản-Định về đàng Nghệ-an.
Cùng nhau gánh việc gian-nan,
Hạ-hồng tế ngựa, Bình-than đỗ-thuyền.
Quân Minh cố giữ thành bền,
Bỗng đâu Trương-Phụ băng miền lại sang.
5. Quân Minh chiếm toàn cõi Đại-Việt
Từ khi Giản-Định đầu hàng,
Nghệ-an đất cũ Trùng-Quang lại về.
Quân Minh chiếm giữ Bắc kỳ,
Vua Trần lánh ở Nam-thùy một nơi.
Đặng-Dung, Cảnh-Dị mấy người,
Thế cùng dù có tướng tài cũng thua.
Trước sau mười bốn đời vua,
Một trăm tám chục xuân-thu chưa chầy.
Loạn-cơ bởi tự ai gầy?
Quý-Ly tiếm-thiết tội dây muôn đời.
Chẳng qua lịch đổi, số dời,
Xui ra cho đứa gian-hồi nhuốm tay.
6. Chính-sách nhà Minh
Cốc-lăng trời khéo đổi thay,
Giận riêng bờ cõi từ nầy thuộc Minh.
Người trí-thức, kẻ tài danh,
Nam-sơn đào-độn, Bắc-đình câu lưu,
Thuế tơ, thuế thóc tham cầu,
Mỏ vàng mỏ bạc, trưng-thâu cũng nhiều;
Săn bạch-tượng, hái hồ-tiêu,
Mò châu, cấm muối, lắm điều hại dân.
Chén rượu một thời nay đổ xuống
Lượt xem: 14779
20/12/2014 10:42
Vậy là chúng ta phân đôi chiến tuyến
Tao thấy gáy mày đang ló đôi sam
Tao học sử để học người yêu nước
Để nhớ đời Trần Ích Tắc - Việt gian
Chiều đại nội
Lượt xem: 21965
20/12/2014 10:41
Dấu thời gian tịch liêu
Ngựa xe nào khuất nẻo
Thành xưa loang bóng chiều
Hồn ai trong lá rụng
Chút tình đầu
Lượt xem: 30857
20/12/2014 10:40
Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu ?
Chùm phượng vỹ em cầm là tuổi tôi mười tám
Thuở chẳng ai hay thầm lặng - mối tình đầu
Chuyện kể của một gã lang thang
Lượt xem: 17196
20/12/2014 10:40
đấy là một ngày nào đó của một năm nào đó
người đàn ông trờ thành kẻ không nhà
tự nguyện
dù hắn có cửa nhà
Chuyện ngày thường
Lượt xem: 16392
20/12/2014 10:38
Những ngày ốm trong căn phòng hẹp
Anh mơ những chiều vàng
Hoa dầu thả cơn mưa chong chóng
Con đường dài áo lụa thênh thang...
Cỏ hoa cần gặp
Lượt xem: 19644
20/12/2014 10:38
Có thể chấm dứt được rổi những nụ cười giễu cợt
Rằng những ai nói về cỏ hoa là những kẻ
không chạm hai chân trên mặt đất này
Anh vẫn đến thăm em bằng bước chân có thật
Cỏ hồng
Lượt xem: 29415
20/12/2014 10:37
Ta đi qua thời cỏ hồng
Cỏ đã héo đồi xanh đã úa
Dấu chân cũ lẫn nơi nào trong cỏ
Khi ta về hoa hoang dại mọc lên
Có một bài thơ không bươm bướm
Lượt xem: 21541
20/12/2014 10:36
Không thể nói khác hơn rằng hôm nay - buổi sáng rất buồn.
Anh mất nửa giờ ở ngã tư quen thuộc,
chỉ vì một gã đụng người rồi bỏ chạy luôn ...
Gã đụng người chạy luôn còn anh đứng lại
Có một chiều tháng năm
Lượt xem: 26101
20/12/2014 10:36
"Thầy còn nhớ con không...?"
Tôi giật mình nhận ra người đàn ông áo quần nhếch nhác
Người đàn ông gầy gò ngồi sau tủ thuốc ven đường.
"Thầy còn nhớ con không...?"
Có một ngày trong ngăn sách cũ
Lượt xem: 21324
20/12/2014 10:35
có một chiều như thế trong đời
trên vai tôi nàng khóc
có một chiều mưa của khắp thế gian
lặng trong một giọt nước mắt
Hiển thị 631 - 640 tin trong 2288 kết quả