iii. Nhà Triệu (207-111 trước TL)
1. Triệu Vũ vương thần phục nhà Hán
Triệu Vương thay nối ngôi trời,
Định đô cứ-hiểm đóng ngoài Phiên-ngu .
Loạn Tần gặp lúc Ngư-Hồ ,
Trời nam riêng mở dư-đồ một phương.
Rồng Lưu bay cõi Phiếm-dương ,
Mới sai Lục-Giả đem sang ấn phù .
Cõi nam lại cứ phong cho,
Biên thùy gìn giữ cơ đồ vững an.
Gặp khi gà Lữ gáy càn ,
Chia đôi Hán, Việt lại toan sinh lòng.
Vì ai cấm chợ ngăn sông,
Để cho dứt nẻo quan thông đôi nhà.
Thân chinh hỏi tội Tràng-sa
Mân, Âu muôn dặm mở ra một lần.
Hán Văn lấy đức mục lân,
Sắc sai Lục-giả cựu thần lại sang.
Tỉ thư một bức chiếu vàng,
Ngỏ điều ân ý, kể đường thủy chung.
Triệu vương nghe cũng bằng lòng,
Mới dâng tạ biểu một phong vào chầu.
Ngoài tuy giữ lễ chư-hầu,
Trong theo hiệu đế làm đầu nước ta.
Trăm hai mươi tuổi mới già,
Tính năm ngự vị kể già bảy mươi.
2. Triệu-Văn-vương và Triệu-Minh-vương
Văn-vương vừa nối nghiệp đời,
Lửa binh đâu lại động ngoài biên-cương.
Phong thư tâu với Hán-hoàng,
Nghĩa-thanh sớm đã giục đường cất quân.
Vương-Khôi vâng lịnh tướng-thần,
Ải-lang quét sạch bui trần một phương.
Hán-đình có chiếu ban sang,
Sai con Triệu lại theo đường cống-nghi.
Xe rổng phút bỗng mây che,
Minh-vương ở Hán lại về nối ngôi.
Bợm già bỗng rấm họa-thai,
Vợ là Cù-thị vốn người Hàm-đan
Khuynh-thành quen thói hồng-nhan,
Đã chuyên sủng-ái lại toan tranh-hành.
Dâng thư xin với Hán-đình,
Lập con thế-tử, phong mình cung-phi.
3. Cù-thị xin nhập Hán
Ai-vương thơ-ấu nối vì,
Mẹ là cù-hậu, nhiều bề riêng tây.
Cầu phong đã rắp những ngày,
Ngoài thông Bắc-sứ trong gầy lệ-giai.
Khéo đâu dắc-díu lạ đời,
Sứ là Thiếu-Quý vẫn người tình-nhân.
Hoa tàn lại bén hơi xuân,
Giao-hoan đôi mặt, hòa-thân một lòng.
Nghĩ rằng: về Hán là xong,
Tình riêng phải mượn phép công mới già.
Làm thư gửi sứ đưa qua;
Mẹ con đã sắm sửa ra sang chầu.
4. Lữ-Gia phá mưu Cù-Thị
Lữ-Gia là tướng ở đầu.
Đem lời can gián bây mưu xa gần.
Một hai ngăn đón hành-trần:
" Để cho Triệu-bích về Tần sao nên."
Nàng Cù đã quyết một bên.
Lại toan mượn lấy sứ-quyền ra tay.
Tiệc vui chén cúc giở say,
Mắt đưa cao thấp, giáo lay dùng-dằng.
Đang khi hoan-yến nửa chừng,
Lữ-Gia biết ý ngập-ngừng bước ra.
Chia quân cấm-lữ về nhà,
Tiềm-mưu mới họp năm ba đại-thần.
Đôi bên hiềm-khích thêm phần
Mụ Cù yếu sức, sứ-thần non gan.
5. Hán đánh Nam-Việt
Vũ-thư đạt đến Nam-quan,
Hán sai binh-mã hai ngàn kéo sang
Lữ-Gia truyền hịch bốn phương:
Nỗi Hưng thơ dại, nỗi nàng dâm-ô;
Tình riêng chim Việt ngựa Hồ,
Chuyên vần báu ngọc các đồ sạch không.
Rắp toan bán nước làm công.
Quên ơn thủa trước, không lòng mai sau.
Cũng tuồng Lữ-Trĩ khác đâu,
Chồi non chẳng bẻ, rễ sâu khó đào.
Quan-binh một trận đổ vào,
Lửa nào tiếc ngọc, nắng nào tiếc hoa.
6. Nhà Triệu mất
Vệ-Dương lên nối nghiệp nhà,
Trong là quốc nạn, ngoài là địch-nhân.
Hai nghìn giết sạch Hán-quân,
Đem cờ sứ-tiết để gần ải-quan.
Tạ-từ giả tiếng nói van,
Mấy nơi yếu-hại sai quan đề-phòng,
Bỗng đâu Hán lại tiếp sang,
Một kỳ tịnh-tiến, năm đường giáp-công.
Trong thành một ngọn lửa thông,
Chiêu-hàng ngoài mạc, hội-đồng các dinh.
Chạy ra lại gặp truy binh,
Vệ-vương, Lữ-tướng buộc mình cửa hiên.
Kể từ Triệu-lịch kỷ-niên,
Năm ngoài chín chục, ngôi truyền năm vua.
Trách ai gây việc tranh đua,
Vắn đài vận nước, được thua cơ trời.
Nỗi nhớ miền Trung
Lượt xem: 23006
20/12/2014 19:18
Con đường nhỏ vắt ngang triền cát
Vạt cỏ cháy khô hàng dương gầy xơ xác
Đường về nhà em trưa nắng cát mù tung
Ơi gió Lào thổi rát miền Trung
Tản mạn trước biển
Lượt xem: 23924
20/12/2014 19:18
Bởi biết người vui nên biển đẹp vô cùng
Ta làm chủ ta - những cuộc đời bình dị
Chỉ vậy thôi mà bao la vũ trụ
Xao động hoài trong tầm mắt của ta
Tết nhớ
Lượt xem: 31434
20/12/2014 19:17
Dẫu trước và sau anh em có nhiều chàng trai khác
Nhưng với anh em là mối tình đầu
Em như phút giao thừa đầy mới mẻ
Nên suốt đời anh tiếc - nhớ - buồn - đau
Thành phố và em
Lượt xem: 19578
20/12/2014 19:16
Có một người con gái sống nơi đây
Giữa thành phố rất nhiều con gái
Tôi bước chậm chợt nghe lòng tự hỏi:
- Em còn là em của tôi không
Thiên thần - em - ác quỷ
Lượt xem: 18592
20/12/2014 19:16
Tôi đã đánh rơi mình vào vùng tối
Tôi mất tôi rồi khi tôi nói yêu em
Trong ước mơ của tôi em là một thiên thần
Nhưng sự thật em là con ác quỷ
Thuở đã qua
Lượt xem: 32810
20/12/2014 19:15
Anh không phải là nhà khảo cổ
Khai quật những di tích lịch sử
Tìm lại một thời văn minh...
Anh đọc lại những bức thư tình
Tiễn em
Lượt xem: 22902
20/12/2014 19:14
Tiễn em đi, như tiễn cả hồn mình
Anh trở lại với căn phòng ngơ ngẩn
Em ra đi, thương nhớ về vây chặt
Thương nhớ này dìu dắt nhớ thương kia
Tiếng ve
Lượt xem: 25890
20/12/2014 19:14
Trưa hè
tiếng ve
ra rả
Ai gọi "ve sầu"
Trở lại Tây Sơn
Lượt xem: 28515
20/12/2014 19:13
Anh trở về thăm lại Tây Sơn
Bến đò xưa. Cây cầu qua nhà nội
Ngồi dưới gốc me già nghe gió thổi
Gió tự mấy trăm năm áo vải cờ đào
Tự ngẫm
Lượt xem: 31369
20/12/2014 19:11
Nhiều lúc anh nóng nảy cùng em
Đã trách mắng giận hờn vô lý
Khi ấy, anh không hiểu làm sao nữa
Đến lúc bình tâm anh cảm thấy buồn
Hiển thị 421 - 430 tin trong 2297 kết quả