Thơ
Đề Đại Than Mã phục ba miếu
Tạc thông lĩnh đạo định Viêm khư
Cái thế công danh tại sử thư
Hướng lão đại niên căng quắc thước
Trừ y thực ngoại tẫn doanh dư
Ðại Than phong lãng lưu tiền liệt
Cổ miếu tùng sam cách cố lư
Nhật mộ thành tây kinh cức hạ
Dâm Ðàm di hối cánh hà như
Nguyễn Du
Dịch Nghĩa
Ðề miếu Mã Phục Ba ở thác Ðại Than (1)
Ðục xuyên qua đường Ngũ lĩnh, bình định cõi Nam (2)
Công danh trùm đời ghi trên sử sách
Già lớn tuổi rồi còn khoe quắc thước (3)
Ngoài cơm áo ra, mọi thứ là thừa (4)
Sóng gió Ðại Than còn để dấu công oanh liệt thời trước
Cây tùng, cây sam ở ngôi miếu cổ xa cách quê nhà
Chiều tà dưới đám gai gọc phía tây thành (5)
Nỗi hận ở Dâm Ðàm (6), sau cùng ra làm sao?
------------------------------------------------
(1) Ðại Than: Một ghềnh lớn của sông Minh Giang hay Tả Giang. Truyền thuyết cho rằng Mã Viện đem quân sang nước ta đã phá thác, ghềnh để dễ đi thuyền. Cho nên những chỗ có ghềnh, thác trên các sông miền Nam Trung quốc đều có miếu thờ Mã Viện.
(2) Viêm : Nóng. Viêm bang chỉ những xứ nóng phía Nam Trung Hoa.
(3) Quắc thước : Mã Viện ngoài 60 tuổi còn xin vua đi đánh giặc. Vua Hán không cho, Viện mặc áo giáp nhảy lên ngựa. Vua cười khen : "Ông này quắc thước lắm !" (Quắc thước tại thị ông !).
(4) Tẫn doanh dư : Thiếu Dư, em họ của Mã Viện, nói : "Kẻ sĩ chỉ cần lo cơm áo cho đủ, ở quê hương trông nom mồ mả rung vườn. Cần gì vất vả đi kiếm công danh mà khổ thân".
(5) Thành Tây : Mộ Mã Viện chôn ở Tây Thành.
(6) Dâm Ðàm : Tên đầm. Mã Viện đem quân đánh Hai Bà Trưng mãi không được, phải lui quân về Lãng Bạc. Trời nóng bức, hơi độc từ hồ bốc lên, diều hâu bay không được. Viện hối hận đã không nghe lời em mình.
Dịch Thơ
Đề miếu Mã phục ba ở Đại Than
Mở đường Ngũ Lĩnh đánh Viêm bang,
Công trạng ghi trong cuốn sách vàng.
Già lão khoe khoang còn có sức,
Áo cơm no đủ há cầu sang!
Ghềnh cao sóng dữ nêu oanh liệt,
Miếu cũ thông xưa cách cố hương.
Chiều dưới chân thành gai góc nọ,
Dâm Đàm hối cũ nhớ hay chăng?
Bản dịch: Nguyễn Thạch Giang
Bắc hành tạp lục - Bài 15
Lượt xem: 14795
22/08/2013 14:03
Đại tiểu Hoa Sơn sổ lý phân
Hoàng Sào di tích tại giang tân
Khởi tri Kim Thống Tấn trung đế
Nãi xuất Tôn sơn bảng ngoại nhân
Bắc hành tạp lục - Bài 16
Lượt xem: 23252
22/08/2013 14:01
Y thùy tuyệt cảnh cấu đình đài
Phạt tận tùng chi trụy hạc thai
Thạch huyệt hà niên sơ tạc phá
Kim thân tiền dạ khước phi lai
Bắc hành tạp lục - Bài 17
Lượt xem: 16609
22/08/2013 13:58
Tây Việt trùng sơn nhất thủy phân
Lưỡng sơn tương đối thạch lân tuân
Viên đề thụ diểu nhược vô lộ
Khuyển phệ lâm trung tri hữu nhân
Bắc hành tạp lục - Bài 18
Lượt xem: 16101
22/08/2013 13:56
Ngân hà tạc dạ tự thiên khuynh
Giang thủy mang mang giang ngạn bình
Vị tín quỉ thần năng tướng hựu
Tẫn giao long hổ thất tinh linh
Bắc hành tạp lục - Bài 19
Lượt xem: 15262
22/08/2013 13:53
Tâm hương bái đảo tướng quân tỳ (từ)
Nhất trạo trung lưu tứ sở chi
Ðáo xứ giang sơn như thức thú
Hỷ nhân xà hổ bất thi uy
Bắc hành tạp lục - Bài 20
Lượt xem: 14446
22/08/2013 13:51
Thái Bình thành ngoại tây phong khởi
Xuy trừu Ninh Minh nhất giang thủy
Giang thủy trừu hề giang nguyệt hàn
Thùy gia hoành địch bằng lan can
Bắc hành tạp lục - Bài 21
Lượt xem: 15616
22/08/2013 13:49
Thái Bình cổ sư thô bố y
Tiểu nhi khiên vãn hành giang mi
Vân thị thành ngoại lão khất tử
Mại ca khất tiền cung thần xuy
Bắc hành tạp lục - Bài 22
Lượt xem: 22664
22/08/2013 13:48
Tây Việt sơn xuyên đa hiểm hi
Hành hành tòng thử hướng thiên nhi (nhai)
Băng nhai quái thạch nộ tương hướng
Thủy điểu sa cầm hiệp bất phi
Bắc hành tạp lục - Bài 23
Lượt xem: 20602
22/08/2013 13:46
Ngọ mộng tỉnh lai vãn
Tà nhật yểm song phi
Phong kính duy thuyền tảo
Sơn cao đắc nguyệt trì
Bắc hành tạp lục - Bài 24
Lượt xem: 14687
22/08/2013 13:44
Ngu Ðế nam tuần cánh bất hoàn
Nhị phi sái lệ trúc thành ban
Du du trần tích thiên niên thượng
Lịch lịch quần thư nhất vọng gian
Hiển thị 1 - 10 tin trong 532 kết quả