Ngày xưa, xưa ơi là xưa , chắc chắn một điều là mọi người vẫn còn nhớ như in ngày ấy ở trong trí nhớ cuả mình. Vì từ ngày xưa ấy cho đến hôm nay chúng ta vẫn luôn nhắc về nó như một miền nhớ thân yêu.
Vào một ngày chia theo thì quá khứ, khi bước đi sau cơn mưa, bầu trời trong xanh hiện lên một sắc cầu vồng gợi nhớ về một câu chuyện đời rất thực.
Thuở xưa, khi chưa có loài người mà chỉ mới có muôn thú thôi, có một mảnh đất phủ đầy cỏ, và người ta gọi mảnh đất ấy là thảo nguyên xanh. Cũng có người lại bảo rằng đây là thung lũng cỏ xanh, chẳng biết nên gọi làm sao cho đúng. Thôi thì kêu là một mảnh đất xanh đầy cỏ cho vừa lòng tất cả vậy.
Trên mảnh đất ấy, chỉ có cỏ và cỏ thôi, chứ lúc ấy chưa có gì hết. Cỏ trải dài từ nơi này qua nơi khác, xanh và xanh. Mà bởi chỉ có cỏ nên muôn loài có vẻ như ngày càng cảm thấy chán cảnh vật ấy. Chẳng có gì là mới mẻ, ngày hôm nay cỏ vẫn giống như ngày hôm qua. Cỏ đồi bên này có mất đi một chút thì tìm sang đồi bên cạnh. Quẩn quanh chỉ là cỏ và cỏ, một màu xanh xanh xanh mà thôi. Ở trên cao chỉ có mỗi ông Mặt Trời điểm màu vàng vàng vàng hằng ngày. Muôn loài thốt lên rằng, cuộc sống thật tẻ nhạt làm sao, khi mà ngày hôm nay cũng chỉ giống hôm qua và sẽ giống nhau vào mai kia mốt nọ. Muôn thú nhìn cảnh như thế nên đâm ra chẳng còn muốn nhìn gì nữa, chị Thỏ vẫn là chị Thỏ, anh Gấu cứ là anh Gấu, chẳng ai thay đổi. Chị Bò cái cùng lũ con cũng vậy, ngày nào cũng gặm cỏ hoài mà không biết chán, lũ con chị cũng quẩn quanh như mẹ chúng nó. Muôn thú nhìn nhau ngán ngẩm, thế là chúng sống thờ ơ với nhau dù rằng chúng biết cảm giác hôm nay cũng giống như cảm giác cuả ngày mai chẳng có gì là thay đổi. Vậy nên muôn loài mạnh ai nấy sống, coi như không có gì xảy ra, thờ ơ và dửng dưng. Cuộc sống ấy tẻ nhạt như mảnh đất chỉ mỗi màu xanh ấy vậy! Buồn thật buồn vì cảnh vật chẳng có gì khác hơn, muôn thú cũng chỉ có thế.
Rồi một ngày nọ, từng cơn gió to thật là to thổi ào ào hối hả, bầu trời thì tối sầm, muôn vật tỏ ra sợ hãi vô cùng. Sau cơn gió ầm ào ấy trời đổ mưa như trút nước, nước lênh láng chảy dài quẩn quanh thung lũng xanh tươi ấy, những hạt mưa to liên miên không ngớt gieo xuống những hạt nặng nhọc. Muôn thú có vẻ thích thú với cơn mưa lắm, nhưng mưa một ngày lại đến hai ngày, rồi ba ngày. Thế thì chán lắm, mưa hoài hà, muôn thú than thở. Mưa thế này, thung lũng ngập trong nước mất. Mưa xuống thì tránh mưa nên bụng ai cũng đói meo, cũng teo tóp lại, ba ngày rồi chứ ít ỏi gì, mưa quá làm sao đi kiếm ăn đây.
Mặc cho muôn thú than thở, trời vẫn cứ mưa, đến ngày thứ tư thì mọi nơi hầu như đã ngập nước hết cả rồi. Từng đoàn từng đoàn dẫn dắt nhau đến nơi cao hơn để tránh mưa, cả bọn tạm lánh vào một cái hang chật chội. Lố nhố cả bầy thú trong cái hang bé xíu ấy không phải là một cảnh tượng dễ chịu chút nào. Cùng ở một chỗ chật hẹp, lại đói, đâm ra cáu bẳn khó chịu, từ xưa đến giờ anh Sư Tử hiền ơi là hiền, bây giờ trời thì mưa mà bụng thì đói mà lũ bê con cứ chạy nhặng xị, bực mình anh chỉ khe khẽ nhe răng. Thế mà chúng vẫn chẳng chịu yên cho, anh đâm bực, gầm một tiếng. Cả bọn trong hang cứ trợn mắt nhìn rồi hốt hoảng đổ dồn về hẳn một phía. Ui cha! Hôm nay chúng bắt đầu biết sợ Sư Tử rồi đấy. Sư Tử thì hài lòng, thì ra mình cũng có uy lắm, thế cho tụi nó biết, đừng có mà không biết tôn trọng người khác, ở đây chật chội thì phải biết nhường nhịn và đừng có làm ồn ào, chỉ càng đói thêm và xì-trét nữa.
Sau bữa đó, hôm sau là ngày thứ năm rồi, mà trời vẫn mưa, bây giờ trong hang tối, muôn thú nằm bẹp dưới đất, chúng đói khát rã rời. Muôn thú bắt đầu biết nhớ, à, bây giờ nhớ cái lũng cỏ xanh nhàm chán kia, sao nó xanh tươi quá. Thế là cả bọn cùng nhao nhao lên, chị Thỏ nói rằng mình nhớ những bụi cỏ sau nhà, nhớ mấy củ cà-rốt đo đỏ cuả mình. Anh Gấu thì nhớ con suối cạnh nhà, hằng ngày đến bắt cá, nhớ tiếng suối róc rách nè, nhớ từng bậc đá ở con suối nè, nhớ những lần lang thang dọc bờ suối nè, nhớ những ngày oi ả ra suối tắm nè. Chị Bò cái và mấy chị cùng hội thì mơ màng, ái cha, tui nhớ cảnh Mặt Trời mọc mỗi buổi bình minh tui gặm cỏ quá, nhớ cảnh Mặt Trời lặn nữa chứ. Thế mà cứ tưởng các chị chỉ gặm cỏ thôi chứ biết gì là thiên nhiên kia chứ.
Các chị nhao nhao cả lên, chị thì nói nhớ những cánh bướm hay chao nghiêng xung quanh chị những buổi sớm mai, chị thì nhớ và thèm những cọng cỏ xanh ngọt ngào đẫm sương đêm mỗi sáng. Mà sao các chị nhớ đến việc ăn không thế nhỉ. Anh heo rừng có vẻ cũng tâm đắc cùng các chị, anh nhớ những lần lùng sục khắp thung lũng, nghe những hương thơm lạ, anh bây giờ muốn hít một mùi hương cũng không được. Sư Tử thì có vẻ trầm ngâm, nhớ những lúc nằm dài dưới gốc cây yên lành mà tắm nắng, nhớ tiếng gió vi vu theo tán lá mỗi ban trưa… Rồi cả bọn ngồi thần thừ, chúng nhớ mông lung đủ thứ chuyện mà trước cơn mưa chúng cho là cảnh vật thật đáng chán biết bao.
Sang ngày thứ sáu, muôn thú đói lắm rồi, đói đến hoa cả mắt, thấy mấy chị Bò cái vẫn còn ngồi nhiều chuyện, anh Sư Tử ngán ngẫm, bọn này chẳng chịu để dành hơi trong bụng để vưọt qua cơn đói gì cả. Đám bê con thì cứ quẩn quanh chân mẹ chúng mà rút rút đầu vào bầu sữa. Chợt tiếng bác Dê la lớn, hay là các chị phụ nữ nói chung, các chị Dê cái Bò cái, các chị cho chúng tôi một chút sưã cho ấm bụng chờ hết cơn mưa nhé. Một chút sữa cũng là quá đủ, mà trong hang hình như số chị Bò chị Dê cũng vượt trội cánh đàn ông. Thế là cả bọn hí hửng, được cứu rồi, có đồ ăn treo trước mắt mà chả cha nào để ý đến. Rồi muôn thú xúm vào, khổ thân các chị, mấy ngày trước các chị còn khoẻ không chịu xin sữa, đợi các chị đói meo bảo là xin, cũng may là các chị vẫn còn để cho, không thôi chết cả lũ (sau ngày hôm nay mới biết, tấm lòng các chị phụ nữ là cao cả lắm, đức tính hi sinh cũng từ đây đấy, các chị đói và mệt nhưng vẫn vắt hết sữa trong người mà nuôi tất cả đấy).
Buổi sáng hôm ấy, đã là ngày thứ bảy, hình như bên ngoài ngớt mưa. Nghe văng vẳng đâu còn có tiếng chim nữa cơ. Anh Sư Tử thính tai, khẽ khàng nói, hình như hết mưa rồi!
Ôi! cả bọn đang mệt nhoài, chập chờn ngủ cũng ùa nhau tỉnh dậy xem có thật mưa đã dứt rồi không. Cả bọn bước ra nhìn xung quanh, mưa đã dứt hẳn, nước cũng từ từ rút hết. Trên cao, Mặt Trời đang cười kia kìa, mà còn có một vầng sáng gì lạ lắm ở gần Mặt Trời nữa. Cả bọn hớn hở nói cùng nhau rằng mấy hôm nay mưa, Mặt Trời cũng mắc mưa, nên vắt chiếc khăn lau khô chúng ta đấy. Nào cùng chạy đến cho nó khô ráo vậy, khi chúng chạy ùa về phía trước thì chúng thấy trên những mảng cỏ xung quanh bây giờ lác đác mấy "cái gì đó" trông giống giống Mặt Trời, chắc là lũ con Mặt Trời đấy!
Cả bọn đứng tụ tập quanh Mặt Trời và chiếc khăn lông bảy màu to lớn, chúng lên tiếng hỏi Mặt Trời lúc có mưa biến đi đâu. Mặt Trời chẳng nói chỉ cười khà khà, cả bọn nghĩ bụng chắc là lão ấy ngủ với đám mây chứ đi đâu. Sư Tử hỏi cái khăn lông bảy màu mua ở đâu đẹp thế, Mặt Trời cười lớn, bảo rằng đây là cầu vồng, từ hôm nay, hễ khi mưa xuống, sau cơn mưa sẽ có cầu vồng hiện lên. Mặt Trời còn hỏi tất cả rằng cầu vồng có đẹp lắm không? Muôn thú nhìn mà không chạm vào được nên cũng tiếc lắm. Chỉ có bác Dê già là lẩm nhẩm, cầu vồng là ánh sáng cuả Mặt Trời, vì không thể chạm vào nên ta chỉ đứng xa ngắm nhìn, vì đứng xa một chổ ngắm nhìn nó lung linh nên khi nào ta cũng thấy nó đẹp, caí đẹp là cái ta không thể cảm nhận bằng tay mà bằng tâm hồn mình.
Cả bọn nghe bác Dê nói, cũng cho là tạm hiểu và cũng thấy có lý. Nhưng bác Dê lại hỏi Mặt Trời những "cái" trông giống bác Mặt Trời là "cái gì", mà sao hôm nay lại có, có phải con bác Mặt Trời không. Bác Mặt Trời bảo chỉ cười, nói rằng chẳng hề biết đến hoa ấy đâu, nhưng mà "cái ấy" gọi là bông hoa, và chắc là hoa dại ấy, rồi hướng ánh nhìn về những bông hoa tấm tắc khen, khen hoa giống ta quá, rực rỡ quá, hoành tráng quá (bác Mặt Trời cố ý nhấn mạnh ưu điểm cuả minh với muôn loài). Mấy chị Bò cũng quẩn quanh ngắm hoa ra chiều thích thú, Bác Dê lại vẫn trâm ngầm, thôi ta kêu là Hoa Hướng Dương, vì nó giống bác Mặt Trời, vì sau cơn mưa nó tràn lên sức sống, nó mang nhiều sức sống quá, màu vàng cuả nó cũng giống bác Mặt Trời nữa. Thế là cánh đồng hoa ấy có cái tên Hoa Hướng Dương, muôn thú thì có vẻ hạnh phúc hơn nhiều, thấy xung quanh mình cảnh vật đồi khác, rực rỡ hơn và thân thương hơn, chứ chằng còn nhàm chán nữa.
Buổi tối hôm ấy, muôn thú cùng nhau ăn mừng, bên ánh lửa ngồi cạnh nhau. Muôn thú gợi lại cho nhau những kỉ niệm ít ỏi chúng có với nhau những ngày mưa (và cả những kỷ niệm mà chúng nhớ được về những ngày tháng trước khi có trận mưa dữ dội kia nữa chứ), dẫu là ít ỏi vậy thôi chứ thực ra là nhiều lắm, chúng không sống thờ ơ với nhau như dạo trước nữa, kỉ niệm mới, kỉ niệm cũ cứ dâng dấy trong mắt chúng theo từng ánh lửa đêm. Sáng hôm sau, thung lũng cỏ xanh vẫn như xưa, chỉ đổi khác rằng có thêm nhiều loài "hoa" (như lời bác Mặt Trời nói) mới mọc lên đẹp cho thung lũng, muôn thú gắn bó với nhau hơn, từ thung lũng mọc lên một khu vườn, gần cái hang mà muôn thú tránh mưa. Khu vườn ấy mọc rất nhiều hoa, có hướng dương nè, có cúc nè, có hoa mắc cỡ nè, nhiều nhiều hoa lắm, có hoa vừa đặt tên và có cả những hoa chưa kịp đặt tên. Muôn thú nhất trí đặt tên cho khu vườn ấy là vườn kỉ niệm để gợi nhớ những ngày thuộc về hôm qua hôm kia, thuộc về kí ức.
Vườn kỉ niệm ấy tồn tại mãi đến ngày hôm nay. Ngày nay, trong mỗi chúng ta cũng có một khu vườn kỉ niệm cho riêng mỗi người, nơi đó chúng ta cũng gieo trồng nhiều những bông Hoa Hướng Dương, hoặc những bông hoa hồng để giúp ta gợi nhớ những ngày bình yên, tươi đẹp, hay những ngày mưa trong cuộc đời mình. Để một lúc nào đó, khi bất chợt nhìn ánh cầu vồng, ta nhớ về một khu vườn đầy những kỉ niệm vui có, buồn có đó... Khu vườn ấy mang nhiều màu sắc âm thanh và mãi mãi sống trong lòng chúng ta, bởi vì kỉ niệm không phải nhất thiết phải là kỉ niệm vui hay buồn, đơn giản vì chúng ta không có chúng lần thứ hai, ta chỉ biết đơm thêm vào khu vườn ấy những bông hoa khác mà thôi. Và vì thế, hãy nhớ nâng niu những kỉ niệm cuả chúng ta và trồng thêm vào khu vườn cuả chính mình những bông hoa cuộc đời. Khi biết nhớ, biết yêu những điều đã qua cũng chính là lúc ta thắp lên trong ta nghị lực cho ngày mai.
Có một khu vườn ngự trị trong lòng mỗi người. Nơi đó thấp thoáng những phiền muộn cũng như những hạnh phúc, vì nó là một khu vườn nên người ta hay cứ ngắm nhìn nó, khu vườn ấy chính là kỉ niệm, là nhớ đến và nghĩ về…